Mix als de pro’s met Mid/Side Processing

Met een goede mix maak van je een leuk liedje een potentiële hit. Mixen is alleen niet eenvoudig. Ontdek hoe jij klinkt als de pro’s met Mid/Side Processing. Een techniek die te maken heeft het los van elkaar bewerken van mono- en stereo-elementen in je mix. Gastblogger en producer Rutger Steenbergen legt uit!

• Korte uitleg: wat is Mid/Side Processing?
• Een professionele mix klinkt goed onder alle omstandigheden
•     Optie 1: mix volledig in mono
•     Optie 2. Mix in stereo
•     Optie 3. Combineer mono en stereo (Mid/Side Processing)
• Praktische voorbeelden van Mid/Side
•     Laat een dancebeat sexy klinken
• Gebruik Mid/Side Processing voor popsongs
•     Mid/Side Compressie voor een betere snare in een drumloop
•     Mid/Side Processing tip voor vocals
•     Mid/Side Processing tip voor dance
• Dit zijn handige plug-ins voor Mid/Side Processing
• Krijg meer grip op je mix met Mid/Side Processing

Een professionele mix klinkt goed onder alle omstandigheden

Als producer moet je voortdurend problemen oplossen. Zit een geluid eindelijk lekker in de mix, dan wordt een ander geluid weer ondergesneeuwd. Hoe laat je een mix goed klinken op alle speakers? Globaal zijn er drie oplossingen.

Optie 1: mix volledig in mono

Maak je alle geluiden van je mix mono, dan houd je een robuuste mix over. Alle elementen zijn gelijkwaardig en het maakt niet uit of je de ene speaker beter hoort dan de andere. Je mix klinkt alleen weinig sexy.

💡 Tip. Controleer regelmatig hoe je mix in mono klinkt. Misschien heb je een monitor-controller met een ‘mono’-knop. Anders is er altijd wel een plugin waarmee je de masterbus mono kunt maken. Wil je extra snel controleren? Maak dan een sneltoets voor de knop. Dan kun je snel switchen tussen stereo en mono, en eenvoudig vergelijken.

Lees ook het Bax Music blog over mixen in mono en bekijk eens deze waardevolle video:

Optie 2. Mix in stereo

Bij stereo is er veel ruimte tussen de linker- en rechterspeaker. Daardoor overlappen geluiden elkaar minder snel. Maar de mix vertekent onder slechte omstandigheden snel. Hij klinkt dan opeens dun, basserig of gewoon net niet.

💡 Tip. Past een stereo-geluid niet lekker in de mix? Maak het dan geheel of gedeeltelijk mono. Dit kan eenvoudig met de Width-knop in de gratis plug-in DMGAudio Trackcontrol.

Optie 3. Combineer mono en stereo (Mid/Side Processing)

Combineer je de voordelen van mono met de ‘sexiness’ van stereo,  dan heb je het beste  van beide werelden. Hier komt Mid/Side Processing om de hoek kijken.

💡 Tip. In veel DAW’s kun je frequenties onder een bepaalde grens apart bewerken. Bijvoorbeeld met de Splitter in Studio One.

Zit deze optie niet in je DAW, kijk dan eens naar Mongoose van Boz Digital Labs. De plug-in maakt al het geluid onder een drempelwaarde mono, zodat je mix cleaner klinkt.

Met de Splitter in Studio One kun je een geluid onderverdelen, onder andere op basis van frequenties. In dit voorbeeld is het signaal onder de 240 Hz mono gemaakt. De frequenties erboven blijven stereo en ze krijgen een beetje reverb. 

Praktische voorbeelden van Mid/Side

Laat een dancebeat sexy klinken

De beat is vrijwel altijd het belangrijkste in een dance-track. Hij moet stevig zijn, maar ook lekker klinken. Met Ozone Imager (gratis) kun je de Sides van een stereo-geluid harder laten klinken. Daardoor klinkt het breder en dit werkt erg goed bij onder andere claps, snares en synthpartijen. Pas wel op dat je het effect niet overdrijft. Te brede geluiden vallen snel weg in de mix. Controleer daarom met de mono-knop op je master of de mix in mono overeind blijft.

Met Ozone Imager kun je de Sides van een geluid versterken. Dan klinkt het extra breed.  

Gebruik Mid/Side Processing voor popsongs

Mid/Side Processing werkt goed bij mix-bussen. Bijvoorbeeld bij een gitaarbus in een popsong.

• Stuur alle gitaarpartijen uit je liedje naar een gitaarbus en zet er een Mid/Side-plug-in op. Verhoog nu met automation het volume van de Sides in het refrein. Dan klinken de gitaren groter en breder, zonder de panning aan te passen. Je refrein krijgt meer impact.
• Wil je een stereo-instrument duidelijker laten klinken en is een gewone stereo EQ te veel van het goede? Boost dan met een EQ alleen de hoge frequenties van de Sides. Dit werkt ook goed bij geluiden met reverb. De galm komt beter door en het basisbeluid blijft vrijwel intact.
• Mid/Side processing komt ook vaak van pas bij drums. Boost bijvoorbeeld het Side-kanaal van een drumbus om de ruimte te accentueren. Of versterk het midden, om meer nadruk te leggen op snare en kick.

Mid/Side Compressie voor een betere snare in een drumloop

Het nadeel van loops is dat je minder invloed hebt op individuele elementen. Gebruik je een drumloop en komt de snare onvoldoende door? Dan helpt Mid/Side Compressie je wellicht uit de brand. Bij normale compressie reageert de compressor op de hele beat. Bij Mid/Side Compressie alleen op informatie uit het midden of de zijkanten. Daardoor blijft het stereobeeld rustiger. Met een plug-in als Ozone Dynamics kun je bovendien frequentiebanden instellen waarop de compressor actief is. Dit geeft extra controle.

Met Ozone Dynamics kun je compressie toepassen op de Mids of de Sides. 

Mid/Side Processing tip voor vocals

In onderstaande video laat  Billy Bush (producer van o.a. Garbage) zien hoe hij vocals breder laat klinken met Mid/Side Processing. Dit doet hij als volgt.

1. Voeg een EQ met Mid/Side-optie toe aan een vocal-bus.
2. Verlaag de lage frequenties in de Sides en versterk ze in de Mids.
3. Concentreer je voor de hoge frequenties op de Sides.
4. Laat de middenfrequenties vooral uit het midden komen.

Door deze techniek trekt het oor van de luisteraar onbewust naar de Sides, terwijl het midden punchy en mono blijft. Dit werkt vooral goed op kanalen met veel stereo-effecten, zoals reverb en delay. Wil je de vocals nog breder laten klinken? Voeg dan – als finishing touch – een Stereo Widener toe.

Mid/Side Processing tip voor dance

Tot slot nog wat korte Mid/Side tips voor danceproducers.

• Laat reverb groter klinken door het hoog in de Sides te EQ’en. Versterk dit effect eventueel met een compressor.
• Experimenteer met EQ- en compressie-automation op de Sides. Zo breng je extra contrast aan in een track.
• Pas sidechain-compressie alleen toe op een Side-kanaal. Het geeft een nieuw en uniek resultaat.

Lees in dit artikel hoe je deze techniek toepast met Voxengo’s gratis plug-in MSED (Mid Side Encoder Decoder).

Dit zijn handige plug-ins voor Mid/Side Processing

• Op steeds meer plug-ins zit een Mid/Side-optie. Bijvoorbeeld de uitstekende plug-ins van Fabfilter, Waves en Izotope. Maar ook in de gratis plug-in Isol8 van het Duitse TBPro Audio.
• Er zijn ook losse plug-ins die een Stereo-geluid omzetten naar Mid/Side. Een voorbeeld is Voxengo’s MSED (gratis). Activeer MSED op een stereo-kanaal en zet hem op Encode. Dan stuurt hij de mid-informatie naar het linker-kanaal en de side-informatie naar het rechter kanaal van je mixer. Je kunt nu elke stereo-plugin als mid/side-effect gebruiken. EQ’s en compressors liggen voor de hand, maar denk ook aan saturation en distortion. Voeg daarna een tweede exemplaar van Voxengo’s MSED toe en zet deze op Decode. Dan maakt hij er weer een gewoon L-R stereo-signaal van.

Krijg meer grip op je mix met Mid/Side Processing

Mixen is als puzzelen. Alleen ken je de puzzelstukjes niet van tevoren. Je moet alle elementen daarom op gehoor in elkaar passen. Mid/Side Processing helpt daarbij.

• Werk eerst aan een overtuigende basismix die goed klinkt in mono en stereo.
• Concentreer je daarna op de details, de slagroom op de taart.
• Laat bijvoorbeeld een clap- of synthpartij ruimtelijker klinken met een mid/side widener. Verzwak de sides van de piano-kanaal, zodat gitaren meer ruimte krijgen. Of laat de zangpartijen op de vocalbus steviger klinken met side-compressie.
• Mid/Side Processing geeft je mogelijkheden die je niet hebt met gewone L-R stereo processing. Experimenteer daarom met de techniek en groei als producer. Dan klinken je nummers straks beter dan ooit.

Zie ook

» Effect-plugins
» DAW-software
» Studiomonitors
» Studiokoptelefoons
» Alle Studio & Recording-producten

» Must-have plug-ins voor je productie
» Waarom mixen in mono het geheim is tot een betere mix
» Drums mixen – 6 studiotechnieken voor een goede basis-sound
» Low end mixen – Hoe je een vol, punchy laag krijgt
» Opleiding tot producer: de moeite waard?
» Subwoofer in je studio – Wanneer (niet) en hoe
» Mixen met koptelefoon – (On)verstandig?
» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» 5 manieren om je mix harder te laten klinken
» Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers
» Fase-problemen in de studio: zo kun je ze oplossen of voorkomen
» Wat is een impulse response en waarvoor gebruik je deze?
» Zang-opnames mixen in 5 stappen
» Mixen met een mix bus
» Haal alles uit je studiomonitors met absorbers en diffusers

Gastblogger Rutger Steenbergen (De Facto)

Rutger Steenbergen is producer, online marketeer en copywriter. Als De Facto releaset hij melodic techno en treedt hij op. Ook schrijft hij over muziekproductie, focus en mindset op Geluidsbron.nl en maakt hij de Muziekproducer Podcast.

De meest gemaakte fouten tijdens het mixen Waarom mixen in mono het geheim is tot een betere mix Stereo mixen in 3D: diepte creëren met twee speakers 10 tips om sneller te produceren Sneller en intuïtiever mixen met een mix template Must-have plug-ins voor je productie