Hoe een line array werkt

Op festivals en concerten is het al lang een ding: line arrays. Maar wat is een line array precies, en hoe werkt het? Waarom zijn deze speaker-systemen zo geliefd? Zijn er alleen maar voordelen? En hoe zit het met die compacte betaalbare sets die je steeds meer ziet? Dat zijn een aantal vragen waarop ik in dit blog antwoord ga geven. Ben je aan het einde een line array-expert? Nee, maar zeker een stukje wijzer!

• Hoe herken je een line array?
• Het principe in vogelvlucht
• De voordelen van line arrays
• Nadeel(tjes) van line arrays
• Portable line arrays: hoe zit dat?
• Zie ook

Hoe herken je een line array?

Line array-systemen zijn in principe gewoon grote lange kolommen van identieke luidsprekers die verticaal onder elkaar opgehangen worden. Dat ophangen wordt ook wel ‘gevlogen’ of ‘vliegen’ genoemd. Daarnaast kunnen ze gestapeld worden wanneer ophangen niet tot de mogelijkheden behoort, dat noemen we dan ‘stacken’. In beide gevallen volgen de speakers een bepaalde curve en krijgen ze het uiterlijk van een ‘banaan’. Hiervoor dienen wel speciale line array-kasten gebruikt te worden. Deze werken namelijk via een andere koppelingstechniek dan reguliere luidsprekers.

Het principe in vogelvlucht

Bij een line array hang je identieke luidsprekers verticaal onder elkaar en ook nog eens op geringe afstand van elkaar. Daarnaast worden line array sets, in tegenstelling tot reguliere luidsprekers, ‘zone-gekoppeld’: de speakers in de kolom worden ingedeeld in zones. In een kolom met 16 speakers zou je 4 zones van 4 luidsprekers kunnen maken. De zones zijn dan onafhankelijk van elkaar te besturen, waardoor de speakers elkaar ook in spreiding niet beïnvloeden. Het signaal krijgt hierdoor een bepaalde coherentie, oftewel het wordt op die manier weergegeven met gelijke amplitude en fase. De ‘banaan’ gaat zich gedragen als één grote luidspreker. Met een speciale formule kun je de spreidingshoek uitrekenen per situatie en daarmee tevens bepalen hoeveel speakers er in de kolom nodig zijn.

De voordelen van line arrays

Misschien wel het grootste voordeel van de line array zit hem in het kunnen richten van het geluid. Line-arrays hebben een relatief kleine horizontale spreidingshoek, waardoor het geluid een flinke afstand kan afleggen. Dit in combinatie met de verschillende zones zorgt het ervoor dat het geluid heel precies af te stellen is en de omgeving er minder last van heeft. In theorie zou het zelfs moeten kunnen dat je op 20 meter afstand nog vol volume hebt en op 21 meter niks meer. In de praktijk is dit echter vaak niet realiseerbaar door reflecties en de wetten van de natuur. Andere voordelen van line arrays zijn het hoog kunnen ophangen voor betere zichtlijnen richting podia, iets wat tegenwoordig steeds belangrijker wordt! Ook omdat line array-speakers vaak minder ruimte in beslag nemen, wordt het zicht beter. Daarnaast is een line array sneller op te bouwen. Het kan kan namelijk op de grond al in elkaar gezet worden en als één geheel omhoog getakeld worden. Last but not least, je hebt geen papieren nodig om line arrays te mogen ophangen.

Nadeel(tjes) van line arrays

Heeft een line array nadelen? Die zijn er wel maar ze wegen naar mijn mening niet op tegen de voordelen. Zo zijn line array systemen stukken duurder dan conventionele alternatieven. Je krijgt hier natuurlijk wel wat voor terug, zoals besproken. En natuurlijk behoort een line array huren ook tot de mogelijkheden. Daarnaast is het niet altijd mogelijk met line arrays te werken omdat de ruimte het niet toe zou laten. Maar ook hier zijn oplossingen voor, zoals het eerder genoemde stacken. Tevens zijn er speciale verstelbare en volledig mobiele masten, ook wel ‘ground supports’ genoemd. Dus dit hoeft geen nadeel te zijn. Kortom, line array is, wanneer het kan en het budget het toelaat, zeker iets om rekening mee te houden!

Portable line arrays: hoe zit dat?

De laatste jaren is er een overvloed aan zogenaamde draagbare en heel betaalbare line arrays op de markt gekomen. De benamingen zijn niet erg eensgezind, van portable array tot column luidspreker, maar allemaal werken ze volgens het principe dat werd geïntroduceerd met de komst van de professionele line array sets: verticaal onder elkaar geplaatste speakers die ervoor zorgen dat het geluid weinig horizontale spreiding heeft en daarmee minder gevoelig is voor reflecties en dergelijke. In verhouding duurder dan vergelijkbare conventionele sets, maar dus ook met dezelfde voordelen als gewone line arrays. Deze portable line arrays worden vaak al met subwoofer geleverd en bieden een complete oplossing die erg geschikt is voor semi-professionele toepassingen, of voor de artiest die veel op weg is met eigen geluid. Ze zijn supersnel op te zetten en weer mee te nemen, ideaal!

Zie ook

» Portable line array-sets
» Alle line array-speakers
» Alle speakers

» Hoeveel watt? – De waarheid over speakers en vermogen
» Het verschil tussen passieve en actieve speakers
» Hoe kan ik mijn microfoon aansluiten op een speaker?
» In-Ear Monitors: live én tijdens de repetitie?
» 100 volt-systemen – de basis uitgelegd
» Wat is de beste vloermonitor voor mij?
» Wat zijn de beste speakers voor mij?

HK Audio: maak kennis met de top van de Linear 5 serie! Speakers en versterkers: het verschil tussen 2, 4, 8 en 16 ohm Van 2 luidsprekers naar volwaardige PA-speakerset 100 volt-systemen – de basis uitgelegd Hoe stem ik mixer, speakers en versterker op elkaar af? Wat zijn booth monitors? En heb ik die nodig?