DJ & Studio monitor

Als je bezig bent met het schrijven, produceren, en mixen van muziek is het belangrijk dat het geluid je inspireert en dat je hoort wat je doet. Daarom is een set studio-monitors een van de belangrijkste investeringen die je kunt doen als muzikant, DJ of producer. Studio-monitoren hebben een aantal bijzondere eigenschappen ten opzichte van consumenten-speakers. Zo behoren de meeste populaire studiomonitoren tot het nearfield-type. Dat betekent dat ze zijn ontworpen om van dichtbij te beluisteren. Dat zorgt ervoor dat de akoestiek van je ruimte een veel kleinere rol speelt en je het geluid dus beter kunt beoordelen.

Reference monitor-speakers of hifi-speakers

Studio-monitoren hebben een heel ander doel dan consumenten-speakers en hifi-speakers. In de huiskamer mag de muziek best een beetje 'opgepoetst' worden door je speakers. Wat sterkere hoge tonen voor meer sprankeling en iets meer lage tonen zodat je de bas voelt. Dit is natuurlijk compleet smaakafhankelijk. Maar als producer wil je dat je speakers je een eerlijk beeld geven van wat je hebt opgenomen en/of gemixt. Een studio-monitor is dus een beetje als je beste vriend(in): ze zijn prettig gezelschap en ze inspireren je, maar als de kleur van je shirt vloekt met die van je schoenen, dan zullen ze het niet nalaten je dat te vertellen. Goede studio-monitors hebben vaak een breder frequentiespectrum dan consumenten-speakers en dat spectrum is vooral heel neutraal. Ze zijn dus niet ge'hypet' in het hoog, hebben geen extra bass boost en geen loudness curve om het geluid bijvoorbeeld intenser, warmer of helderder te laten klinken. Het klinkt zo veel mogelijk zoals de geluidstechnicus het in de studio hoort.

Actieve of powered monitor speakers

De meeste nearfield-monitors hebben een ingebouwde versterker, ze zijn dus actief. Active monitor speakers kun je daardoor direct aansluiten op een audio interface, mixer of ander apparaat met een line out. Meestal hebben actieve speakers een versterker per driver. De woofer en de tweeter hebben dus ieder hun eigen versterker en dat geldt ook voor mid range drivers, als je drieweg-monitors hebt. Omdat de taken goed verdeeld zijn bij powered studio-monitors, blijft het geluid van je monitors gedetailleerd, hoe complex je muziek ook is.

Monitor stands en monitor pads

In ons artikel over plaatsing van studio-monitors kun je lezen dat het enorm belangrijk is waar je de speakers plaatst. Daarom raden we aan om je monitors op stevige studio monitor-statieven te zetten. Als je weinig ruimte hebt, kun je ze met kleine monitor-stands op je bureau zetten. Sommige studio-workstations hebben plateaus waar je je studio-monitors op kunt zetten. Voor een gebalanceerd stereobeeld moet de afstand tussen de monitors gelijk zijn aan de afstand tussen de monitors en je oren, een gelijkzijdige driehoek dus. Hoge tonen zijn erg gericht: als je monitors niet op je oren zijn gericht, zullen ze een stuk doffer klinken. Daarom is het belangrijk dat je monitors op de juiste hoogte staan. Zorg er dus voor dat de tweeters van je monitors op oorhoogte staan, misschien zelfs iets hoger, zodat het stuk behuizing tussen de woofer en de tweeter op je oren gericht is. Lukt het om wat voor reden dan ook niet om je monitors op de juiste hoogte te zetten, dan kun je ze ook iets kantelen, zodat je monitors alsnog op je oren zijn gericht. Studio monitor-isolatie-pads die je gebruikt om je monitors te ontkoppelen van de ondergrond hebben ook vaak een schuine kant waarmee je de monitors kunt kantelen.

Audio interface, converters en monitor controllers

Er zijn een aantal manieren waarop je studio monitors kunt aansluiten. Het ligt misschien voor de hand om ze gewoon aan te sluiten op de mini-jack-uitgang van je laptop of PC maar dat heeft een aantal nadelen. Zo is deze line out altijd ongebalanceerd waardoor je meer last hebt van ruis. Ook is de digitaal-naar-analoog-conversie van een standaard geluidskaart niet gebouwd voor professioneel studiogebruik en laat de geluidskwaliteit meestal te wensen over. Als je investeert in een set monitor-speakers is het dus aan te raden om ook meteen te investeren in een audio interface. De meeste geluidskaarten hebben gebalanceerde jack- of XLR-uitgangen en beschikken over betere DA-converters dan je computer. Er bestaan ook studiomonitoren die je via USB kunt aansluiten. Eigenlijk hebben deze gewoon een ingebouwde geluidskaart. Deze zijn vrij zeldzaam en ze behoren tot het wat goedkopere segment. Bluetooth is iets dat veel vaker voorkomt. Op professionele monitors zul je dit alleen niet snel tegenkomen, omdat Bluetooth een vorm van datacompressie toepast op het geluid, waardoor de geluidskwaliteit vermindert. Als je audio interface geen handige volumeknop heeft of niet binnen handbereik staat, dan zou je een studiomonitor-controller kunnen aanschaffen. Deze sluit je aan tussen je studio-speakers en je audio interface. Veel monitorcontrollers hebben naast een grote volumeknop ook nog extra functies die kunnen helpen tijdens het produceren en mixen. Zo zijn er controllers bij waarmee je kunt schakelen tussen meerdere sets studiomonitoren en zit er vaak een mono-knop op, evenals een 'mute'-schakelaar.

Veelgestelde vragen over studiomonitoren

Wat onderscheidt de beste studio-monitoren van gewoon goede?

Bij topsegment monitorspeakers wordt niet bezuinigd op de componenten. Tweeters en woofers worden vaak door de fabrikant zelf ontwikkeld en er zit vaak een nauwkeurigere en vooral ook zwaardere versterker in. Een zwaardere versterker zorgt niet alleen voor een hoger volume, maar ook voor een strakker geluid.

DJ monitor-set of studiomonitor-set?

Eigenlijk zijn er geen DJ-monitoren. Een DJ kiest gewoon de studiomonitoren die het beste passen bij zijn of haar toepassing. Zo is het voor een DJ misschien minder belangrijk dat de speakers heel neutraal klinken. Belangrijker is dat ze hard kunnen, en strak klinken in de lage frequenties.

Welk formaat studio-luidsprekers moet ik kiezen?

Hoe groter de studiospeakers zijn, hoe meer afstand je moet nemen om een goede balans te horen tussen de tweeter en woofer. Als die afstand te groot is om nog een gelijkzijdige driehoek te kunnen vormen met je monitoren, dan zijn de speakers te groot voor je ruimte. Een alternatief is een studio-subwoofer. Lees ons artikel Subwoofer in je studio – Wanneer (niet) en hoe