Mixen met koptelefoon – (On)verstandig?

Hoofdtelefoons zijn ideaal om op te mixen. Je hebt geen last van buren die steeds aanbellen, de akoestiek van je studio doet er niet meer toe en je hoort alles tot in de kleinste details. Waarom werken professionele studio’s dan nog steeds met speakers? Zouden er dan toch nadelen zitten aan het mixen op een koptelefoon? In dit artikel lees je er alles over!

• Klinken hoofdtelefoons en speakers niet gewoon hetzelfde dan?
• Ok, dus nu moet ik mijn koptelefoon ritueel verbranden?
• Als mixen met speakers geen optie is
• Zie ook

Klinken hoofdtelefoons en speakers niet gewoon hetzelfde dan?

Hoofdtelefoons en speakers geven een compleet verschillende geluidsbeleving. De verschillen tussen koptelefoons en speakers worden bijna allemaal veroorzaakt door het feit dat de luidsprekertjes van een hoofdtelefoon direct op je oren zitten terwijl je bij speakers altijd wat afstand hebt. Het linker en rechter kanaal zijn bij een koptelefoon dus volstrekt van elkaar gescheiden terwijl je bij speakers met je rechter oor ook de linker speaker hoort, en vice versa. Deze ‘crossfeed’ zorgt voor een driedimensionaal geluidsbeeld. Op een hoofdtelefoon is het heel moeilijk om diepte te horen en het is dus ook moeilijk om diepte te creëren. Je zult met een koptelefoon ook niet snel gul zijn met reverb en delay want het lijkt snel teveel. Op een hoofdtelefoon klinkt daarnaast alles heel gedefinieerd, dus zal je niet snel geneigd zijn om flink te snoeien in het frequentiespectrum om instrumenten wat meer een eigen plek te geven.

Ok, dus nu moet ik mijn koptelefoon ritueel verbranden?

Nee, want dat is slecht voor het milieu. Bovendien voegen hoofdtelefoons wel degelijk iets toe tijdens het mixen. Er is geen speakersysteem waarmee je zoveel detail hoort als met een goede koptelefoon. Als je over je hoofdtelefoon geen rare dingen hoort nadat je hebt zitten knippen en plakken, dan kun je er van uitgaan dat jouw edits ook voor de rest van de wereld onhoorbaar zijn. Ook bij het instellen van release-tijden en galmstaarten is het gedetailleerde geluid van een koptelefoon meer dan welkom. Zelfs in serieuze thuisstudio’s kunnen lage frequenties je tot wanhoop drijven als je op speakers mixt. Vaak kom je ergens wel een noot tegen die enorm dreunt. Met een snelle check op je hoofdtelefoon ben je er zo achter of deze resonantie ook echt in de opnames zit, en je er dus iets aan moet doen. Wordt de resonantie echter veroorzaakt door je ruimte, dan kun je hem negeren!

Als mixen met speakers geen optie is

Maar wat nou als mixen op studiomonitoren niet tot de mogelijkheden behoort? Als je je bewust bent van de valkuilen, ben je al een heel eind. Een typische koptelefoon-mix is bijvoorbeeld te smal, droog en ongedefinieerd. Ook staan zang en snaredrum vaak veel te hard. Door in je vrije tijd vaak met een hoofdtelefoon naar je favoriete muziek te luisteren krijg je een beter idee van wat de balans moet zijn en wen je aan het idee dat je wel een beetje mag overdrijven met panning en effecten. Er zijn ook een aantal dingen die je kunt aanpassen in je workflow om je mixes goed te laten vertalen naar speakers. Een goede manier om jezelf bij de les te houden is door je mix regelmatig te vergelijken met een professioneel gemixt nummer in hetzelfde genre. Dit wordt ook wel een referentie-track genoemd. Vergeet hierbij niet om het volume van de referentie gelijk te trekken met jouw mix. Het kan ook de moeite waard zijn om te investeren in een plugin die de ‘crossfeed’ en de akoestische eigenschappen van een goede monitorruimte nabootst.

Waar mix jij mee: koptelefoon of speakers? Werkt dit goed, of loop je tegen problemen aan? Laat hieronder een comment achter!

Zie ook

» Mixen & masteren van muziek – Leer het hier!
» Opnames maken – Alles over recording
» Koptelefoons en gehoorschade – De feiten
» Wat is een noise cancelling-koptelefoon?
» De impedantie van hoofdtelefoons uitgelegd
» Draadloze koptelefoons – Zijn we nu echt de draad kwijt?
» Wat is de beste koptelefoon voor mij?
» Plaatsing van studiomonitoren: waar op te letten
» Wat is de beste monitor controller voor mij?
» Wat is de beste studiomonitor voor mij?

» Studio-koptelefoons
» Alle koptelefoons & accessoires
» Studio-monitorspeakers
» Alle Studio & Recording gear

Stefan | Bax Music

Stefan werkt sinds 2015 bij Bax Music. In zijn vrije tijd is hij regelmatig in de weer met allerlei studio-apparatuur zoals microfoons, compressors en equalizers. En als hij aan het werk is trouwens ook. Verder is hij ook vaak op het podium te vinden, maar dan als drummer.

De impedantie van hoofdtelefoons uitgelegd Draadloze koptelefoons – Zijn we nu echt de draad kwijt? Handig: de verschillen tussen de Sennheiser HD 25’s Wat is een noise cancelling-koptelefoon? De Pioneer HDJ-X5BT: multifunctionele DJ-koptelefoon Koptelefoons en gehoorschade – De feiten