Grensvlakmicrofoons zijn het geheime wapen van menig geluidstechnicus. In tegenstelling tot een gewone condensatormicrofoon, kun je een grensvlakmicrofoon gewoon neerleggen of aan een muur of aan het plafond bevestigen. Dit is niet alleen makkelijk, maar heeft ook akoestisch gezien enorme voordelen.
De werking van een condensator-grensvlakmicrofoon
Elektrotechnisch gezien werkt een grensvlakmicrofoon, die ook wel 'pressure zone microphone' of 'pzm' genoemd wordt, net als iedere andere condensatormicrofoon. Het bijzondere zit in de behuizing. Die is heel plat waardoor je de microfoon op een plat oppervlak kunt leggen, bijvoorbeeld op de vloer of op tafel. Je hebt dus geen microfoonstatief nodig. Behalve dit praktische voordeel is er ook een akoestisch voordeel. Doordat de capsule tegen de vloer, tafel of muur is bevestigd komen het directe geluid en de reflectie vrijwel tegelijk aan bij de microfoon. Hierdoor heb je minder last van galm en wordt het geluid minder gekleurd door het zogeheten kamfiltereffect. Het kamfiltereffect ontstaat als een direct geluid wordt gemengd met een gereflecteerd geluid dat net iets later bij de microfoon arriveert. Sommige frequenties worden dan versterkt en andere worden juist uitgedoofd. Dit geeft een beetje een hol klinkend geluid.
Een grensvlakmicrofoon bevestigen in een piano of vleugel
Vanwege de kleine vorm en de mogelijkheid om de microfoon op een plat oppervlak te bevestigen worden grensvlakmicrofoons vaak gebruikt om vleugels uit te versterken of op te nemen. Plaats een grensvlakmicrofoon op het klankbord van een vleugel en je kunt de klep dicht laten. Wil je de klep van de vleugel open houden dan kun je één of twee grensvlakmicrofoons aan de binnenkant van de klep bevestigen. Zo hoef je je geen zorgen te maken over reflecties die de klep normaal zou veroorzaken. Grensvlakmicrofoon zijn overigens ook perfect voor bassdrums en cajons.
Grensvlakmicrofoons als (online) vergadermicrofoon
Grensvlakmicrofoons worden ook veel gebruikt in vergaderzalen. Zit je aan een kleine tafel met een stuk of vier mensen, dan kun je met slechts één vergadermicrofoon in het midden van de tafel een loepzuivere opname maken van de vergadering door de microfoon aan te sluiten op een audio interface of direct op je computer, afhankelijk van de aansluiting. Er zijn bijvoorbeeld ook USB-grensvlakmicrofoons. Omdat de microfoon plat op tafel ligt heb je geen last van reflecties die het geluid vertroebelen. Dit is ook ideaal als er online deelnemers bij je vergadering aanschuiven. Bij een grotere vergadertafel met heel veel deelnemers wordt de afstand tot de microfoon al snel te groot en gaat de verstaanbaarheid achteruit. In dat geval kun je meerdere grensvlakmicrofoons op tafel neerleggen of zelfs iedereen een eigen microfoon geven.
Grensvlakmicrofoons in de studio
Grensvlakmicrofoons zie je niet vaak terug in muziekstudio's. Toch kunnen ze een waardevolle aanvulling zijn in je microfoonverzameling. Ze zijn bijvoorbeeld heel goed voor het opnemen van bassdrums. Leg de microfoon op een kussen in de bassdrum en je hebt zowel een gedefinieerde tik als diep laag. Grensvlakmicrofoons zijn ook perfect als room mic. Room miking is een techniek waarbij je geluiden in een ruimte opneemt. Mix dit met een microfoon die juist heel dicht op het instrument staat en je hebt een zeer realistische opname met definitie en ruimtelijkheid. Met een grensvlakmicrofoon laat je een kleine ruimte veel groter klinken doordat je de reflecties van één van de zes oppervlakken elimineert.
Grensvlakmicrofoons voor live audio
Hierboven heb je al kunnen lezen dat een grensvlakmicrofoon uitermate geschikt is voor het uitversterken van een vleugel. Waar grensvlakmicrofoons echter oorspronkelijk voor ontworpen zijn is voor theatervoorstellingen. Gewone microfoons hangen al snel in beeld en geven door reflecties van het podium een heel modderig geluid. Leg een stuk of drie grensvlakmicrofoons voor op het podium en je kunt de stemmen van de acteurs op een natuurlijke wijze uitversterken zonder dat de microfoons zichtbaar zijn voor het publiek.
Veelgestelde vragen over grensvlakmicrofoons
Hoe werkt een grensvlak-microfoon?
Een grensvlak-microfoon is een condensatormicrofoon in een platte behuizing die je op de tafel of vloer kunt leggen of kunt bevestigen tegen een muur. Ze zijn heel onopvallend, hebben geen statief nodig en doordat het directe geluid en de reflectie van de vloer, tafel of muur tegelijk bij de microfoon arriveren heb je minder last van galm en kleuring.
