Open G: De sleutel tot de Rolling Stones

Wie Stones klassiekers als ‘Brown sugar’ of ‘Start me up’ probeert te spelen in standaard stemming komt al snel van de koude kermis thuis. Hoewel het in principe mogelijk is kom je er al vlug achter dat de vingerposities in standaard stemming te ingewikkeld zijn om nog een lekkere groove in je spel te behouden. Het is mogelijk om de partijen met versimpelde ‘power chords’ te spelen maar dat is het ook net niet. Hoe krijgt Keith Richards dat dan voor elkaar? Keith zal zelf de eerste zijn om toe te geven dat hij echt niet de beste gitarist is die op de wereldpodia rond hobbelt. De kneep zit hem in de open G stemming.

Natuurlijk is het al lang geen geheim meer dat de meeste bekende Stones-riffs zijn geschreven in open G. Op internet en in de gitaarbladen is er voldoende over te vinden. Nadeel is vaak dat men gelijk de diepte in duikt en gaat gooien met allerlei akkoordnamen en toonsoorten. De niet al te theoretisch onderlegde gitarist (zoals bijvoorbeeld ondergetekende in zijn jonge dagen) raakt dan al snel de draad kwijt. Terwijl het toch uitermate simpel is, of zoals his Keithness zelf zegt, ‘all you need is five strings and an a-hole’. De theorie slaan we dus gewoon eerst even lekker over, als je de basisgrepen in de vingers hebt kun je jezelf daar alsnog in verdiepen.

Wat heb je nodig?

Voor de open G stemming is een gitaar uiteraard wel handig. Dat kan een elektrische zijn maar de open G tuning leent zich ook uitstekend voor akoestische (Delta) Blues op een westerngitaar of resonator. Het hoeft ook niet perse een Telecaster te zijn maar wel het liefst een gitaar met vaste brug. Bij gitaren met een tremolo-unit, zoals bijvoorbeeld een Stratocaster, is de snaarspanning namelijk van invloed op de spanning van de tremolo-veren en andersom. Tegen de tijd dat je de laatste snaar op stemming hebt gebracht zit het er dik in dat je nogmaals alle snaren moet langs gaan. Bij terugstemmen naar de standard tuning geldt uiteraard hetzelfde. Op een gitaar met een Floyd Rose hoef je het eigenlijk niet eens te proberen tenzij je altijd in open G wilt spelen.
Als tweede heb je een een chromatisch stemapparaat nodig. Chromatisch wil zeggen dat het stemapparaat ook noten herkent die buiten de standaard stemming (E-A-D-G-B-E) vallen. Stemmen op het oor kan ook maar met een stemapparaatje gaat het gewoon een stuk sneller. In principe heb je niks extra’s meer nodig maar een Capo is wel uitermate handig en voor authentieke Delta Blues is een slide natuurlijk onmisbaar.

Qua techniek is het met name van belang dat je een goede barré-greep in de vingers hebt. Verder wordt er vaak gebruik gemaakt van ‘palm muting’ en ‘Finger muting’, oftewel snaren dempen, met zowel de linker als rechterhand. Tot slot zijn hulpmiddelen als tablature software en youtube zijn niet perse noodzakelijk maar ze maken het leven wel een stuk gemakkelijker.

De Stemming zelf:

De open G stemming is als volgt (van laag naar hoog):

D-G-D-G-B-D

De E-snaar stem je dus naar beneden tot D, de A snaar stem je naar G, snaren D-G-B laat je hetzelfde en de hoge E snaar stem je lager naar D. Als je nu de open snaren aanslaat hoor je als het goed is een goed klinkend akkoord……. het G akkoord. Vandaar ook de naam. Anyway, als je nu een barré greep pakt op een willekeurige plek op de hals heb je weer een akkoord te pakken.

Alles leuk en aardig maar hoe nu verder………

Nu zijn we aangekomen bij ’the Keith Chord’ of zoals ze vroeger bij MTV Cribs graag zeiden: ‘This is where the magic happens’!

Hierboven zie je eerste basisgreep, de linker afbeelding geeft de positie weer aan het begin van de hals, de tweede afbeelding geeft de barré-greep weer. Aangezien je bij het tweede akkoord de wijsvinger gebruikt voor de barré is het goed de greep ook in de eerste positie te spelen met de middel- en ringvinger.

De tweede greep is al even eenvoudig. In plaats van de tweede fret (vanaf de kam of vanaf de barré) van de derde bassnaar in te drukken, druk je nu de G-snaar in. Als je een volledige barré speelt zul je merken dat de laagste bas-snaar niet lekker past in de rest van het akkoord. Je kunt proberen de snaar te ontwijken met je slag-hand maar dat gaat vaak ten koste van de ‘swing’. Beter is het om met het puntje van je barré vinger (wijsvinger) de snaar te dempen. Of je haalt net als Keith Richards gewoon de lage e-snaar van je gitaar.
Wellicht denk je nu “is dit alles?”. Nou, ja en nee. Maar met bovenstaande grepen en een simpele barré greep heb je al genoeg om ‘Brown Sugar’ volledig te kunnen spelen. In plaats van hier alle hals posities te beschrijven zijn onderaan een aantal youtube links toegevoegd die dit allemaal een stuk inzichtelijker zullen maken.

Tot slot

Met dit blog zijn nog lang niet alle geheimen van de open G stemming prijsgegeven maar het loont om er zelf eerst mee te experimenteren om de stemming in de vingers te krijgen. Omdat je vingers in de loop der jaren een ‘muscle memory’ hebben opgebouwd voor de standaard stemming zal soleren eerst een beetje lastig zijn. Dat laatste komt vanzelf goed. Veel geoefende gitaristen kunnen in beide stemmingen namelijk even snel soleren. Gitaristen die nog nooit in open G hebben gespeeld kunnen voorlopig even vooruit. In het volgende blog zal meer aandacht worden besteed aan slide technieken, het gebruik van verschillende plectrums en fingerpicking. Die-hards die hadden gehoopt op wat meer technische info en slide-tips zullen dus nog even moeten wachten tot ondergetekende dit zelf goed genoeg onder de knie heeft om over te kunnen bloggen.

Veel plezier met onderstaande Youtube-video’s (in het Engels):

Zie ook

» Hoe vervang je de snaren op een elektrische gitaar?
» Passieve elementen vervangen in een elektrische gitaar
» Hoe moet je een Floyd Rose tremolo stemmen?
» Gitaar in Drop D stemmen: hoe en waarom
» Hoe belangrijk is de houtsoort van een gitaartoets?
» Wat is re-amping en hoe werkt het?
» Elektrische gitaar afstellen
» Het Bax-buizenblog | Rectifierbuizen
» Gitaarakkoorden: CAGED Majeur
» Akkoorden: theorie en akkoordsymbolen
» Gitaartabs leren lezen

» Stemapparaten
» Capo’s
» Slide
» Tablature software
» Alle gitaren & accessoires

Gitaarakkoorden: CAGED Majeur Open stemmingen voor gitaar: probeer ze eens uit! Hoeveel snaren heeft een gitaar? Gitaar in Drop D stemmen: hoe en waarom Gitaar of bas stemmen? Hier leer je hoe dat moet! Geluksgetal 7: waarom een 7-snarige gitaar gelukkig maakt