Hoe werkt een clip-on tuner?

Naar een gitarist luisteren die niet goed gestemd staat, klinkt net als vingernagels op een schoolbord. Hoe goed je ook bent, je zult als amateur bestempeld worden als je op een vals instrument speelt. Gelukkig biedt de clip-on tuner een eenvoudige oplossing! Maar hoe werkt het eigenlijk? En wat zijn de verschillen tussen al die talloze modellen?!

Het stemmen van je instrument

Voor muzikanten is er geen accessoire dat belangrijker is dan een stemapparaat. Het goed stemmen van je instrument is een van de meest essentiële onderdelen van je spel. Eerst even een korte opfrisser voor de beginners onder ons. De namen van de open snaren op je gitaar van laag naar hoog zijn: E, A, D, G, B en E. Dit kan je makkelijk onthouden aan de hand van het ezelsbruggetje “Een Aap Die Geen Bananen Eet.” Voor een basgitaar zijn dit dezelfde tonen als de vier laagste snaren van een gitaar (maar dan een octaaf lager), dus: E, A, D en G. Dit is belangrijk om te weten, want anders wordt het stemmen van je instrument wel erg lastig, zelfs met een tuner.

Wat is een clip-on tuner?

Een clip-on tuner is een soort stemapparaat. Het wordt gekenmerkt door een compact formaat, een heldere display en een bevestigingsklem aan de achterzijde. Er zit een vibratiesensor ingebouwd die de trillingen van je instrument oppikt, en deze doorstuurt naar het stemming-circuit. Hierdoor kan een clip-on tuner ook gebruikt worden voor andere instrumenten. Hierbij valt te denken aan een viool, ukulele of een trombone. Het grote voordeel ten opzichte van een tuner die gebruikt maakt van een microfoon om de toon op te vangen, is dat je een clip-on kunt gebruiken in een lawaaierige omgeving! Ideaal als er al een band aan het spelen is of als er veel rumoer in de zaal is. Clip-on tuners zijn een populaire keuze van muzikanten die vaak op pad zijn. Geen wonder, want het apparaatje neemt amper ruimte in en is daardoor uiterst praktisch. Bovendien vallen ze vrijwel niet op, dus je kunt ze tijdens een optreden gewoon op je instrument laten zitten. Deze manier van stemmen is uitgevonden door Mark Wilson van de OnBoard Research Corporation in 1995. Hij noemde zijn eerste model de Intellitouch Tuner Model PT1.

Hoe bevestig je een clip-on tuner?

Een clip-on stemapparaat is eenvoudig vast te klemmen aan je instrument. Bij een gitaar wordt dit meestal aan de kop gedaan, omdat hier de trilling van de snaren goed voelbaar zijn. Sla maar eens een akkoord aan en voel aan het einde van de kop. Je voelt nu de snaren resoneren. Dit is overigens ook een goede test om de resonantie van een gitaar te testen. Hoe meer trillingen je voel, des te beter de gitaar resoneert, en dat komt de algehele klank van het instrument ten goede. Alle clip-on tuners hebben aan de zij- of achterkant een klemsysteem. Meestal is de binnenzijde van die klem gemaakt van een soort rubber. Dit zorgt er niet alleen voor dat de tuner stevig op de gitaar blijft zitten, het veroorzaakt ook geen schade. Win, win. De rijker uitgeruste modellen hebben vaak ook een display dat kan draaien. Dit kan je net wat meer zichtbaarheid geven.

Zijn er verschillende soorten clip-on tuners?

Er zijn veel verschillende modellen, die in de basis op dezelfde manier werken, maar toch enkele subtiele verschillen hebben. De prijs kan variëren van ongeveer 6 euro tot ongeveer 40 euro, maar wat veroorzaakt dat prijsverschil dan? Er zijn sowieso drie belangrijke zaken waar je rekening mee moet houden bij de keuze van een clip-on tuner.

De display

Scherp geprijsde modellen hebben vaak een eenvoudige display. Hier is niets mis mee, maar het kan wel lastig zijn om de display af te lezen in een donkere omgeving. Daarnaast zijn er modellen met uitgebreide displayopties, zoals verschillende kleuren met heldere LED’s of vormpjes die de stemming visualiseren. Het is maar net welke methode je voorkeur heeft.

Chromatisch of niet chromatisch

Een stemapparaat dat niet chromatisch is, is ontworpen om te gebruiken voor alleen één bepaalde stemming. Met andere woorden, stel je wilt de lage E-snaar stemmen. Het stemapparaat zal alleen laten zien hoe je snaar gestemd staat ten opzichte van een lage E, dus hoger of lager. Een chromatisch stemapparaat laat zien hoe je gestemd staat ten opzichte van de dichtstbijzijnde semitoon. Dit is de dichtstbijzijnde noot in de chromatische toonladder, vandaar de naam. Het grote voordeel hiervan is dat je dit soort tuners kunt gebruiken voor alternatieve stemmingen. Kortom, een niet chromatische tuner is goedkoper, maar let erop dat je een model koopt dat geschikt is voor jouw instrument. Daarnaast zit je ook vast aan de standaardstemming. Een chromatische tuner is vaak wel iets duurder, maar wel vele malen veelzijdiger.

De kwaliteit van de sensor

Clip-on tuners verdienen hun bestaansrecht door het gebruik van een vibratiesensor. Goedkopere tuners hebben vaak een sensor met een minder breed frequentiebereik dan de wat luxere modellen. Met andere woorden, stemapparaten met minder bereik zullen soms meer moeite hebben met het stemmen van de lagere snaren. Sommigen zullen daarom ook niet geschikt zijn voor basgitaar.

Mijn clip-on tuner werkt niet meer goed!

Een clip-on tuner werkt natuurlijk op een batterij, en deze kan leeg raken. Maar het is meestal niet zo dat de tuner op het ene moment perfect werkt en op het volgende moment op zwart gaat. Het kan dat de display nog lekker helder is, maar dat de toonherkenning langzaam achteruit gaat. Je snapt dan in het begin niet waarom je stemapparaatje zo moeilijk doet en waarom het stemmen zo lang duurt. Het antwoord is: omdat de batterij te zwak geworden is. Bezoek onze batterijen-afdeling.

Hopelijk heb je nu een beter beeld van wat een clip-on tuner voor je kan betekenen. Mocht je nog vragen hebben dan kun je altijd contact opnemen met de Bax-shop klantenservice, of kom eens naar de winkel in Goes of Antwerpen om meteen één of meerdere stemapparaten uit te proberen.

Barry | Bax Music

Barry is begin 2015 begonnen als copywriter bij Bax Music. Zijn expertise ligt in de elektrische gitaren, maar ook andere snaar- én strijkinstrumenten draagt hij een warm hart toe. Bands als Epica, Garbage en Versailles behoren tot zijn favoriete muziek.

Gitaar of bas stemmen? Hier leer je hoe dat moet! Headless gitaren – Dit zijn de voor- en nadelen Hoe stem ik mijn viool? 3 lifehacks voor je westerngitaar Hoe moet ik een ukelele stemmen? Stemmechanieken van je gitaar vervangen