Zithouding voor muzikanten – Leer opnieuw zitten!
Gepubliceerd op vrijdag 14 februari 2020
De mens is gemaakt om te musiceren, maar niet om te zitten. Dus is zittend musiceren een lastige combinatie. Vooral drummers en toetsenisten kunnen hierover meepraten. Met een goede zitpositie speel je beter en houd je het langer vol. In dit blog richten we ons op de juiste zithouding, waarbij we drums en toetsinstrumenten als uitgangspunt nemen. Ga mee in de wondere wereld van staartbeen en holle rug! Goede kans dat je (een beetje) opnieuw moeten leren zitten…
- Drummer op de troon
- Leren zitten (en leren stoppen)
- 90 of 110 graden?
- Staartbeen
- Piano posture
- Te laag
- Drumkruk-test
- Niet kieskeurig
- Spindle en velours
- Zadel
- Kortom
- Zie ook
Drummer op de troon
In het Nederlands is het gewoon een drumkruk, maar in het Engels straalt de naamgeving van deze zitgelegenheid voor slagwerkers koninklijke allure uit: drum throne. Kijk, dan zit je meteen goed als alleenheerser, met je bekkens als onderdanen en je batterij trommels als leger dat elke percussieve slag wint. Met handen en voeten geef je uitdrukking aan je diepste zielenroerselen: je versnelt, je vertraagt, je ontketent onweer of vuurwerk, maar je legt ook fluisterzachte accenten en dat doe je állemaal zíttend, terwijl een mens niet gemaakt is om te zitten. Vraag maar aan een evolutionair bioloog.
Leren zitten (en leren stoppen)
Behalve leren roffelen moet je als drummer leren zitten. Zit je fout, dan krijg je klachten. Niet alleen van het publiek wegens ondermaats spel, maar ook van je eigen medewerkers: je rug, nek en schouders. Protest alom. Klachtenvrij en beter spelen is met een goede zitpositie mogelijk. Het gaat echter niet alleen om het zitten zelf, maar ook om de afstand tussen jou en je instrument, je speeltechiek en misschien wel het belangrijkste: de speelduur. Net als topsporters gaan muzikanten, en zéker drummers, tot het uiterste. Het eindeloos herhalen van een drumpatroon, of een riff bij gitaristen, ontaardt in RSI (Repetitive Strain Injury) of een andere vervelende kwaal. Dus stop op tijd. Zo niet, dan loop je de kans te moeten stoppen voor altijd.
Meer leren over het ergonomisch opstellen van je drums? Lees het blog hierover!
90 of 110 graden?
- Hoe zit je als drummer het beste? Met de bovenbenen ten opzichte van de knieën in een hoek van 90 graden, dus horizontaal? Je zou het denken, maar er zijn deskundigen die een hoek van 110 graden aanbevelen, dus met de bovenbenen licht gebogen. Bij een hoek van 110 graden liggen de heupen iets hoger dan de knieën, krijg je meer steun en zit je meer rechtop, zo is de uitleg. (Met het bekken en de knieën op dezelfde hoogte zou het bekken naar achter kantelen, wordt je rug bol en is de druk op de tussenwervels groter.)
- Zorg dat je niet te laag zit en naar trommels en bekkens moet reiken, en dat de hele set binnen handbereik is en de bekkens ónder schouderhoogte staan.
- De beste houding is met de armen zo dicht mogelijk bij het lichaam en de schouders niet opgetrokken.
- Span bij het drummen je buikspieren aan. Die spanning ondersteunt een rechte houding en zorgt voor een minder holle rug.
- Adem eerst even diep in: als je daarbij de neiging hebt om voorover te vallen, dan zit je niet goed.
- Een goede warming -up en op tijd pauzeren voorkomen dat je uiteindelijk naar de paracetamol of iets sterkers moet grijpen. De warming-up hoort bij de standaardadviezen voor muzikanten, maar hou jezelf niet voor de gek met theatrale polsoefeningen, als je nog met een brak lijf, als gevolg van een nacht doorzakken, achter je instrument plaatsneemt.
Staartbeen
Drum throne-fabrikanten faciliteren een goede houding met een stortvloed aan modellen. De ene drumkruk is nog ergonomischer dan de andere. Het assortiment is oneindig: drumkrukken mét of zónder rug- of lendensteun, met drie of vijf poten, met ronde zittingen en met zadelvormige varianten. Zo’n zadelstoel bijvoorbeeld heeft een brede zitbasis en vermijdt druk op hamstrings. Maar klachtenbeperkende bedenksels leiden soms ook tot kritiek, zoals de split seat, waarbij het zitgedeelte in tweeën is gesplitst met een smalle strook ertussen. Het voordeel is dat je niet op je staartbeen steunt, het nadeel – volgens critici – is dat er disbalans in de heupen kan optreden. En zo kan het gebeuren dat je na twintig jaar spelen vijf of zes verschillende drumkrukken hebt gehad en dat je uiteindelijk toch die ene oude kruk gebruikt, want ‘die zit zo lekker’. Krijg je ondanks alle voorzorgen toch nog rugklachten, zoek dan de oorzaak elders. Hoeveel drummers zijn er niet die stoer lopen te sjouwen met zware cymbal-cases, basdrums en koffers vol statieven, het liefst zonder steekkar? Zo heb je al een hernia voordat je goed en wel achter je drumkit zit.
Piano posture
Veel van wat belangrijk is voor een goede drumhouding, geldt ook voor pianisten en andere zittende muzikanten. Hoewel geschreven voor de klassieke pianisten, zijn de 5 Basic Elements of a Correct Piano Posture van Ilinca Vartic (www.pianocareer.com) waardevol.
- Het begint met een software reset, namelijk een positieve attitude. De rest is hardware.
- De pianokruk staat op de goede hoogte als je onderarmen in lijn zijn met de toetsen.
- Tijdens het spelen liggen de onderarmen net iets onder de hoogte van de handen. Ga niet te ver van het instrument af zitten, adviseert Vartic. Alle toetsen moeten bereikbaar zijn en je ellebogen mogen niet voorbij de rug uitsteken.
- Maken drummers gebruik van het hele zitvlak van een kruk of stoel, toetsenisten zitten op de voorste helft. Plaats je bovenbenen niet ónder de piano. Het gaat óók bij pianospelen om stabiliteit. Je voeten rusten vlak naast of op de pedalen. Op je armen mag geen spanning staan, ‘Beschouw ze als vleugels van een vogel’, zegt de pianiste.
- En verder: houd je schouders naar beneden en je ellebogen op een ‘aangename afstand’ van het lichaam.
Te laag
Funest voor lijf en leden is een te lage zitpositie. De zithouding van de legendarische Canadese meesterpianist Glenn Gould is hét schrikbeeld. Hij zat als een gebochelde achter het klavier. Hij had een rugaandoening. Laag zitten was voor hem de enige optie. Voor pianisten met rugklachten is in plaats van een rugleuning een lendensteun aan te bevelen. Een rugleuning beperkt de bewegingsvrijheid. Achter een keyboard is het trouwens makkelijker om een goede (zit)houding aan te nemen omdat het instrument, in tegenstelling tot de piano, in hoogte verstelbaar is. De meeste keyboardspelers spelen staand. Ben je een staande performer met wat voor instrument dan ook, dan is het slim om tijdens repetities ook juist eens te gaan zitten om zo het lichaam minder te belasten. Uiteraard doe je er met aanhoudende pijnklachten goed aan naar de huisarts of fysiotherapeut te gaan.
Meer weten over piano/keyboard-houding? Lees het blog hierover!
Drumkruk-test
Ondanks haar drukke schedule was de bekendste vrouwelijke drummer van Nederland, Tessa Boomkamp, bereid om twee drumthrones uit te testen. Het gaat om de Roc-n-Soc Manual Spindle Original en de Roc-n-Soc Nitro Throne Original. Twee driepoten, een met draaispiraal (spindle) en een met een handle en gasveer en allebei voorzien van een saddle seat. Een hele uitdaging voor een vrouw die nooit stilzit. Als lid van de Edwin Evers Band speelt ze afwisselend drums en gitaar en zingt er ook nog bij.
Niet kieskeurig
Ze is nooit erg kieskeurig geweest als het gaat om drumkrukken. Bij de Edwin Evers Band staat de drumkruk van Edwin, want die heeft een lijntje met de basdrum, zodat hij die klappen lekker in heel z’n lijf kan voelen. Voor Tessa hoeft dat niet zo nodig. ”Ik krijg er koppijn van. De monitorman zet ‘m altijd voor mij uit.” Boomkamp ging dus vooral thuis drummen, zittend op de Roc-n-Soc-drumthrones. Nou ja drummen, het was haar al snel duidelijk dat het model met gasveer heel goed dienst doet als gitaarkruk tijdens het bedienen van de pedalen. ”Ik speel met het looperpedaal ook een basdrummetje in en dan moet ik op drumniveau zitten, dus trek ik even aan die handle.”
Spindle en velours
Ze vindt het spindle-model het meest stabiel van de twee. Eenmaal afgesteld op de goede hoogte, is de kruk makkelijk vast te zetten. Geen gedraai en geen gewiebel tijdens het drummen. Dat moet ze ook niet hebben vanwege pijn in de onderrug, een familiair kwaaltje waar ze minder last van heeft als ze tijdens het spelen stabiel zit. ”Nee, als het gaat schuiven in m’n onderrug, kan ik er zo doorheen gaan.” Vanwege de rugproblemen heeft Boomkamp een vrij lage zithouding, die voorkomt dat ze te veel voorover buigt. De pedalen bedient ze met de hak en niet met de bal van de voet. ‘De spindle’ bevalt zó goed dat ze hem inmiddels heeft gebruikt tijdens een concert van haar band de McChicks. En jawel, na het optreden had ze geen zadelpijn en nog genoeg energie over voor een gig met de Edwin Evers Band tot in de late avond. Enthousiast is ze over de bruine velours bekleding van de saddle seat. Beide modellen van de Roc-n-Soc zijn bekleed met velours. ”Mooi gaaf materiaal. Velours is fijn, het ademt, het gaat niet schuren en plakt ook niet van het zweet zoals skaibekleding. Skai zou verboden moeten worden.” Nadeeltje is wel dat het velours niet in de was kan: ”Ik heb het even bekeken, het zit overal vastgestikt.”
Zadel
Boomkamp vindt de voorgevormde saddle seats van Roc-n-Soc comfortabel. ”Ik heb het gevoel dat mijn houding op deze drumkruk beter is. Ik drum echt als een meisje, extreem rechtop en met een holle rug, dat geeft een heel statisch beeld. Ik zit op zo’n zadel beter rechtop, iets minder met die holle rug.” Een zadelkruk is echter weer niet handig voor de Edwin Evers Band: ”Omdat we héél snel wisselen. Wil je gaan zitten, staat net dat zadel een slag gedraaid. Je moet wel de punt vóór hebben, hè. Een ronde zitting is dan beter.” Het onderstel van ’de spindle’ beoordeelt ze als ‘degelijk’. Dat kan ze echter niet zeggen van het model met handle waar de bevestiging van het zitvlak op een onderstel van hard plastic zit. ”Daar ga je als drummer onherroepelijk een keer doorheen.”
Kortom
Samengevat: de Roc-n-Soc Manual Spindle Original met spindle is voor Boomkamp een stabiele, stoere drum throne die uitstekend zit. De Roc-en-Soc Nitro Throne Original beoordeelt ze als ‘uitstekend’ voor gitaarspel met pedalen, ook al is hij daar niet voor ontwikkeld. Beide drumkrukken zien er ‘tof’ uit en zijn ‘lekker zwaar’. Boomkamp zegt dat ze vanwege de test nu wat meer nadenkt over haar houding en zitpositie, maar ze blijft zich wel aanpassen aan podiumomstandigheden. ”Ik ben zó vaak achter het drumstel van iemand anders gekropen, dat ik nooit heb kunnen wennen aan mijn eigen setup. Ik ben ook niet zo’n pietlut qua spullen. Ik zeg nooit ‘Die tomtom moet een centimeter hoger staan, anders kan ik niet spelen’.”
Zie ook
» Drumkrukken met zadel
» Drumkrukken met rugleuning
» Alle drumkrukken
» Pianobanken
» Pianokrukken
» Keyboardbankjes
» Pianostandaards
» Keyboard-statieven
» Gitaarkrukken
» Universele muzikanten-krukken en stoelen
» Hoe gaan mijn drumvellen langer mee? – 3 handige tips
» Drummen: zo zorg je voor een ergonomische setup
» Drummen en onafhankelijkheid – 10 oefeningen
» Sneller drummen: zo lukt het!
» Drumstel-opstelling: probeer deze variaties!
» Hoe moet je drumstokken vasthouden?
» Piano spelen: juiste zithouding en houding van de handen
» Piano-akkoorden spelen? Dit is de basis!
» Zangtechniek – Leer alles over zingen
» Muziek uit je hoofd leren spelen – Deze tips gaan helpen!
» Hoe speel je cajon?
» De gitaarband-hoogte afstellen: speelcomfort of uitstraling?
Zéér sterk geschreven artikel! Een goede drumkruk (in goede staat) en een juiste zithouding kan een wereld van verschil maken. Nog enkele tips bij de aankoop van een drumkruk: 1. ga altijd voor kwaliteit, zeker als je langer dan een uurtje per dag wil spelen; 2. zie dat de kruk stevig gemaakt is en niet beweegt of kraakt want dan deugt die zonder uitzondering nooit; 3. ga er gerust van uit dat een ‘spindle’ systeem van betere kwaliteit echt wel beter is en minder aan slijt onderhevig is; 4. overweeg een ‘sadle’ zitvlak, omdat die vaker de onderrug ondersteunt en jawel-juist-dàt is wat-een-drumkruk-moet-doen; 5. kies voor mesh of stof van goede kwaliteit boven skai of leer, want iedere mens zweet en ook jij merkt het verschil. Nu, ik kan me voorstellen dat je als beginnende drummer of op jongere leeftijd zegt ‘goh, een kruk is een kruk’, maar na jaren en jaren drummen besef je het belang van een goede drumkruk. Wel nog één kanttekening: iedere drumkruk zal op termijn slijtage vertonen. Dat is zo, en dat moet je checken. Ook daar is een verschil in kwaliteit tussen drumkrukken die een half jaartje goed zijn en andere die héél veel jaren meegaan. Lees dus grondig beoordelingen met dat in het achterhoofd, zeker als het goedkope of nieuwe merken zijn. Succes met de zoektocht!
Dag Koen,
Hartelijk dank voor de aanvulling!
Marnix | Bax Music