Drummen en onafhankelijkheid – 10 oefeningen

Er zijn maar weinig instrumenten te bedenken waarbij je zó intensief bezig bent met je lichaam als bij het drumstel. Natuurlijk, voor bijna alle muziekinstrumenten is de coördinatie lastig: je hebt vaak twee handen nodig en soms ook je mond. Maar een drummer gebruikt twee handen én twee voeten, die allemaal wat anders moeten doen (om van zingende drummers nog maar niet te spreken!) Je moet hiervoor een goede onafhankelijkheid hebben tussen je ledematen. Dit kun je kweken door middel van onafhankelijkheidsoefeningen.

• Simpele onafhankelijkheidsoefeningen die je overal kunt doen!
•    Oefening 1
•    Oefening 2
•    Oefening 3
•    Oefening 4
•    Variaties
•    Bovenstaande oefeningen in drumnotatie
• Moeilijkere onafhankelijkheidsoefeningen
•    Oefening 5
•    Oefening 6
•    Oefening 7
•    Oefening 8
• Combineren en variëren
•    Cross-Rhythm polyritmiek
•    Oefening ‘3 over 1’
•    Oefening ‘3 over 2’
•    Muziek met polyritmiek
•    Zin om je te verdiepen?
•    Laatste uitdaging: ‘7 over 4’
• Zie ook

Simpele onafhankelijkheidsoefeningen die je overal kunt doen!

Voor deze oefeningen heb je in principe niets nodig, het gaat erom dat je je spieren bepaalde bewegingen aanleert. Je kunt drummen met drumstokken op een drumstel of oefenpad, maar je kunt ook met je handen trommelen op een bureau of een kistje. Zie voor meer tips ons blog over drummen zonder drumstel. Begin altijd langzaam en ga pas sneller als het lukt!

Oefening 1

R = rechterhand
L = linkerhand

Beide handen tegelijk (kwartnoten):

1       2       3       4
R       R       R       R
L       L       L       L

Oefening 2

De linkerhand blijft kwartnoten spelen (op de tel). De rechterhand gaat achtste noten spelen. (twee keer zo snel):

1       2       3       4
R   R   R   R   R   R   R   R
L       L       L       L

Oefening 3

De rechterhand gaat nog iets sneller en speelt nu achtste triolen. (“1 ne me 2 ne me 3 ne me 4 ne me”). De linkerhand blijft nog steeds kwartnoten spelen op iedere tel:

1        2        3        4
R  R  R  R  R  R  R  R  R  R  R  R
L        L        L        L

Oefening 4

Nog steeds blijf je met je linkerhand kwartnoten spelen, maar je versnelt met je rechterhand nogmaals, naar zestienden noten:

1       2       3       4
R R R R R R R R R R R R R R R R
L       L       L       L

Variaties

• Als de bovenstaande vier oefeningen gelukt zijn, draai je je handen om. Dus waar een R staat, denk je een L, en andersom. Herhaal vervolgens de vier oefeningen nog eens op deze manier en je zult merken dat dit al een stuk lastiger is.
• Als dit eenmaal lukt, wordt het echt moeilijk, want nu ga je weer hetzelfde doen maar dan met alleen je voeten! Begin niet te snel, anders gaat het mis bij de vierde oefening.

Bovenstaande oefeningen in drumnotatie

Voordat we verder gaan naar het geavanceerdere materiaal, presenteer ik bovenstaande oefeningen in ‘echte’ drumnotatie. Straks ga ik namelijk alleen nog maar drumnotatie gebruiken, en op deze manier kun je hier alvast even aan wennen:

Moeilijkere onafhankelijkheidsoefeningen

We gaan nu de eerdere oefeningen met handen en voeten tegelijkertijd spelen en daarbij combineren en variëren. Ook hier heb je nog niet per se een drumstel nodig, maar het is natuurlijk wel goed om dit ook op een drumstel te oefenen. Je kunt deze oefeningen overigens ook altijd als warming-up gebruiken. Omdat we hier wat verder de diepte in gaan, ga ik in de voorbeelden alleen nog maar gebruikmaken van drumnotatie. Het principe blijft wel hetzelfde: alles wat recht onder elkaar staat, klinkt tegelijk. Meer informatie over deze manier van ritmes opschrijven kun je in het blog over drumnotatie vinden.

Goed om te weten:

• Nootjes die de stok omhoog hebben, worden gespeeld door je handen.
• Nootjes die de stok omlaag hebben, worden gespeeld door je voeten.
• Kruisjes zijn altijd bekkens: dat is je rechterhand (hihat/ride) of je linkervoet (hihat-pedaal). In het geval van linkshandige drummers is dit natuurlijk andersom.

Oefening 5

Dit is in feite hetzelfde als oefening 1 tot en met 4 op een rijtje gezet (elke oefening is één maat), maar dan met handen en voeten tegelijkertijd. De bovenste noten – je kunt ze spelen op de ride – doen bij deze oefening de variaties: eerst kwartnoten, dan achtsten, dan triolen en tot slot zestienden. Het is altijd goed om de maten willekeurig door elkaar te husselen. Begin bijvoorbeeld eens met zestienden, dan kwarten, dan triolen en dan achtsten. Opmerking: de andere noten zijn (van onder naar boven): bassdrum, hihat-pedaal en snaredrum.

Oefening 6

Nu doe je eigenlijk hetzelfde, alleen nu is het de snaredrum die de achtstes, triolen en zestienden gaat spelen.

Oefening 7

Nu verleg je de variatie naar je rechtervoet – de bassdrum.

Oefening 8

Tot slot speel je de variatie met je linkervoet – het hihat-pedaal. Dit is de moeilijkste variant; begin dus zeker niet te snel, anders kun je de zestienden niet meer spelen.

Combineren en variëren

Als dit eenmaal een beetje soepel gaat, kun je de verschillende oefeningen gaan combineren. Bijvoorbeeld: de rechterhand speelt zestienden, de linkerhand kwartnoten, de rechtervoet achtsten en de linkervoet kwartnoten. De echte uitdaging is om triolen tegelijk te spelen met achtsten of zestienden – hierover meer in de volgende alinea. Je kunt iedere maat wisselen, of je houd alles twee of vier maten hetzelfde – net zolang tot het lukt.

Cross-Rhythm polyritmiek

Je hebt misschien wel eens van de termen polyritme of cross-rhythm gehoord. De letterlijke betekenis van het woord ‘polyritme’ is ‘meerdere ritmes’. Heel simpel gezegd betekent dit dat je (minimaal) twee ritmische patronen (of maatsoorten) tegelijkertijd speelt waarbij je het geheel op verschillende manieren zou kunnen tellen. Denk bijvoorbeeld aan kwartnoten en kwartentriolen die tegelijkertijd gespeeld worden (‘3 over 2’). Ook maatsoorten kunnen door elkaar gespeeld worden. Je kunt je vast wel voorstellen dat een goed getrainde onafhankelijkheid hier erg belangrijk is.

Oefening ‘3 over 1’

Voor deze oefening kijken we eerst nogmaals naar de triolen met kwartnoten die we eerder speelden. Iedere kwartnoot wordt begeleid door achtste-triolen. Dit heet dan ‘3 over 1’.

Oefening ‘3 over 2’

Nu gaan we een aantal nootjes weglaten van de triolen, waardoor je een ‘3 over 2’-ritme krijgt. Je speelt in de tijd van twee kwartnoten drie achtste noten. In de eerste maat zie je exact op welk moment elke noot gespeeld moet worden. In de tweede maat heb ik dit ritme nogmaals opgeschreven, maar dan met kwartentriolen. Wie het rekensommetje doet, zal concluderen dat het resultaat exact hetzelfde klinkt. Het ziet er alleen wat rustiger uit.

Muziek met polyritmiek

Dit soort ritmes wordt in veel muziekstijlen gebruikt. Je hoort het in Afrikaanse muziek, bijvoorbeeld in de muziek van Fela Kuti met drummer Tony Allen. Ook wordt polyritmiek en cross-rhythm gebruikt in klassieke muziek, bijvoorbeeld in Mozart’s ‘Don Giovanni’. In een bepaalde act begint de muziek met een partij in 2/4. Terwijl deze partij doorgaat, komt er een tweede partij bij die in 3/4 speelt. Nog later in het stuk komt er een derde partij bij die in 3/8 speelt. Je hoort op den duur dus (onbewust) drie verschillende maatsoorten door elkaar – een uitdaging voor iedere dirigent!

Zin om je te verdiepen?

Om dit concept echt goed te begrijpen, zul je je moeten gaan verdiepen in de binaire (tweedelige) en ternaire (driedelige) maatindelingen en hoe je deze weer kunt onderverdelen in enkelvoudige en samengestelde maatsoorten. Maar voor nu is het voldoende om te beseffen dat je ritmes vaak op verschillende manieren kunt interpreteren (aanvoelen) en tellen.

Laatste uitdaging: ‘7 over 4’

Tot slot nog een uitdaging. Hieronder heb ik een ‘7 over 4’ ritme uitgeschreven. Kun jij er achter komen hoe dit zou moeten klinken? Maak een filmpje, zet het op Instagram en tag @baxmusicnl en @baxmusicdrums of laat een reactie achter onder dit blog!

Zie ook

» Drumvaardigheid verbeteren? Begin eens met 20 minuten per dag
» Drummen in bijzondere maatsoorten – Voorbeelden & oefeningen
» Hoe word ik drummer? Alles voor beginners
» 5 legendarische drumpartijen
» Drumsolo’s – Hoe zitten ze in elkaar?
» Drummen zonder drumstel – Alle mogelijkheden op een rij
» Sneller drummen: zo lukt het!
» Cajon-ritmes leren spelen – De basis
» Drumpartijen bedenken: hoe kun je dat zelf doen?
» Reggae drummen – Ritmes, klanken en cues
» Wat zijn de vier belangrijkste drum-rudiments?
» Wat zijn de vier belangrijkste drumritmes?
» Drumnotatie 101: tips & tricks voor beginners

» Oefenpads
» Cajons
» Drumstokken
» Drum-accessoires
» Alle drums & percussie

Wat zijn de vier belangrijkste drumritmes? Drummen in onregelmatige maatsoorten – Voorbeelden & oefeningen Cajon-ritmes leren spelen – De basis Metal drummen – Leer het met deze gear en oefeningen Drum fills voor de beginner Wat zijn de vier belangrijkste drum-rudiments?