5 fascinerende feitjes over de piano

Over de piano kunnen de experts van de Bax Music toetsenafdeling duizend-en-één fascinerende feitjes vertellen. Maar daar hebben we geen tijd voor. We kiezen er vijf!

#1. Piano is zacht

‘Piano’ is Italiaans voor ‘zacht’. Maar op een piano kun je toch ook hard spelen, of niet? Klopt, maar ‘piano’ is eigenlijk een afkorting. De uitvinder van de piano noemde het instrument een ‘cimbalo di piano e forte’, ofwel een toetsinstrument dat hard en zacht kan spelen. Want dat was het probleem: bij de voorganger van de piano – de klavecimbel – maakte het niet uit hoe hard je aansloeg, het was allemaal hetzelfde volume. Het nieuwe instrument loste dit op. Later werd de naam afgekort naar ‘pianoforte’ of ‘fortepiano’, en nog later naar ‘piano’.

De klavecimbel:

De piano:

#2. De klank van hamers

Zoals gezegd, is de piano de opvolger van de klavecimbel. Op een piano worden de snaren niet ‘geplukt’, maar aangeslagen met hamertjes, wat meteen een heel ander geluid geeft. Zo’n mechaniek is best ingewikkeld, want een hamertje mag niet tegen de snaar blijven liggen na het aanslaan, anders kan de snaar niet doorklinken. Ook mag het hamertje niet stuiteren tegen de snaar én moet het na de aanslag meteen weer in de goede positie staan voor de volgende aanslag. Cristofori – de uitvinder van de piano – kreeg dit voor elkaar. Toch klonk een piano uit die tijd (rond 1700) nog héél anders dan een moderne piano. Beluister hieronder maar eens de ‘cristofori piano’.

Een van de eerste piano’s:

#3. Iets meer onderdelen dan je denkt

Een normale piano heeft 88 toetsen. Maar als je de klankkast van een akoestisch model opendoet, zul je zien dat er veel meer dan 88 snaren in zitten. Nu verschilt het exacte aantal snaren per piano, maar het zijn er sowieso meer dan 200! Voor de hogere snaren worden namelijk drie snaren per toets gebruikt, anders zouden ze te zacht klinken ten opzichte van de andere snaren. De wat lagere snaren hebben twee snaren per toets en de allerlaagste één. Maar een piano is meer dan alleen toetsen, hamers en snaren. Zo bestaat een vleugel van het bekende Steinway uit meer dan 12.000 onderdelen. Alleen al voor het mechanisme van één toets worden 57 delen gebruikt.

#4. De piano is enorm

Het bereik van een piano is enorm. De piano gaat lager dan het laagste orkestinstrument en hoger dan het hoogste. Bovendien kun je minstens tien tonen tegelijk aanslaan en daarbij ook nog eens tonen vasthouden met het sustainpedaal. Zo is het mogelijk om tegelijk melodieën, akkoorden en baspartijen te spelen, en daarmee de rol van een band of orkest over te nemen, bijvoorbeeld om zangers te begeleiden. De piano is niet voor niets al sinds enkele eeuwen een ontzettend populair instrument en er zijn ongelofelijk uitdagende stukken geschreven die de mogelijkheden van de piano optimaal benutten.

#5. Ga niet stemmen

Als je een akoestische piano bezit, moet deze zeker één keer per jaar gestemd worden. Nu zal de piano na een jaar niet per se vals klinken, maar het geluid gaat zeker achteruit. Als beginner merk je dat misschien pas zodra de piano gestemd is. Hij klinkt dan opeens een stuk frisser. Overigens moet je pianostemmen aan een professional overlaten, om slechte resultaten en schade te voorkomen. Het is érg moeilijk! Om je een idee te geven: een opleiding tot pianostemmer duurt drie jaar. Je kunt wel software gebruiken, maar dit is alleen een hulpmiddel. Het is veel belangrijker om je gehoor te trainen, omdat elke piano anders is. Bovendien is het gebruik van de stemsleutel (‘stemhamer’) een vaardigheid die je absoluut niet zomaar onder de knie hebt!

Zie ook

» Digitale piano’s
» Stage piano’s
» Alle Toetsinstrumenten & accessoires

» Digitale piano kopen – De 10 dingen die je moet weten
» Hoe haal je het maximale uit je pianolessen?
» Waarom volwassenen het pianospelen veel te snel opgeven
» Piano: geschiedenis, techniek & meer!
» Hoe maakt een piano geluid?
» Klassiek piano voor beginners – 6 bekende composities
» Akoestische piano of digitale piano – Wat moet ik kiezen?
» Piano spelen: juiste zithouding en houding van de handen
» De drie piano-pedalen, waar dienen deze voor?
» Hoe neem ik een piano op?
» Wat is aanslaggevoeligheid?
» Piano of keyboard leren spelen – Alles voor de toetsenist
» Piano-akkoorden spelen? Dit is de basis!
» Wat is het verschil tussen een keyboard en een digitale piano?

Marnix | Bax Music

Marnix werkt sinds 2011 als copywriter bij Bax Music. Een typische all-rounder, maar met zijn ervaring op het gebied van onder meer toetsen, gitaar en zang, voelt hij zich in de categorie Muziekinstrumenten nog het meeste thuis.