De contrabas is het grootste muziekinstrument uit de strijkersfamilie, en kan heel lage tonen opwekken. Je ziet ze in alle symfonieorkesten, maar ook in jazz-formaties zijn het herkenbare instrumenten.
Een bas-instrument dat lijkt op een grote viool
De vorm van alle strijkinstrumenten uit een orkest is vergelijkbaar, al zijn de schouders bij een contrabas wel iets meer die van een body-builder. Bij een cello lijken de schouders meer op die van een viool. De strijkersfamilie als geheel heeft een homogene klank, wat inhoudt dat de klankkleur van laag (contrabas) tot hoog (viool) vergelijkbaar is. Ook op dat vlak is de gelijkenis met een viool dus niet zo gek.
Contrabas-geluid
Aangezien de strijkers een zelfde speelwijze en vergelijkbare klank hebben, zijn de klankmogelijkheden met een contrabas vergelijkbaar met die van de andere strijkers. Er is ten eerste de gestreken klank, die in orkesten de meest gebruikte 'articulatie' is. Tijdens het strijken kan met de tremolo-articulatie (snel de strijkstok heen en weer bewegen) een 'buzzy' klank gemaakt worden, als een zwerm insecten. Bij de lage noten van een contrabas kun je bij die techniek nauwelijks nog een herkenbare toonhoogte horen. Plukken aan de snaren kan ook, dan spreken we van pizzicato, wat een klein beetje afwijkt van het gewone aanslaan van de snaren. Het gewone aanslaan is gebruikelijk bij jazz-ensembles, aangezien daar de contrabas de rol van basgitaar heeft.
Contrabas stemmen
We onderscheiden de viersnarige en een vijfsnarige contrabas. De viersnarige contrabas is qua snaren en bereik vergelijkbaar met een basgitaar (E-A-D-G). De vijfsnarige contrabas kan nog lager. De belangrijkste reden is dat een vijfsnarige contrabas de lijn van de cello een octaaf lager kan ondersteunen. De laagste noot van een cello is namelijk de C boven de lage E van een contrabas of basgitaar. In principe zou een vijfsnarige contrabas een lage B moeten kunnen bereiken (B-E-A-D-G), maar in de praktijk zal compositiewerk uitgaan van een gespeelde lage C. Het beste kan die snaar dan in B gestemd blijven zodat de lage C met vibrato gestreken kan worden. Overigens bestaan er zessnarige contrabassen, met ook nog een hoge C. Dat instrument zal gebruikt worden voor solistisch werk. In orkesten kom je dat eigenlijk niet tegen.
Elektrische contrabas kopen
Als we één nadeel van de contrabas zouden mogen benoemen, dan is het de omvang. Zeker als je met het openbaar vervoer naar een repetitie of uitvoering moet, merk je wat een gevaarte het is. Ook kan zo'n instrument aardig wat geluid produceren, wat de buren niet altijd op prijs zullen stellen. Zo ontstonden na verloop van tijd de elektronische contrabassen. Nog steeds een lang instrument, maar wel een stuk dunner, aangezien het geen klankkast nodig heeft. In feite is het concept vergelijkbaar met een elektrische gitaar of basgitaar: de snaarvibraties worden opgepikt door elementen. Je hebt er dan wel een combo-versterkertje of koptelefoon bij nodig om het te kunnen horen.
Contrabas versus cello
Een contrabas kan langer zijn dan de persoon die hem bespeelt. Er zijn om die reden contrabassen met verschillende schaallengtes. De lengte 3/4 is populair, en in de symfonieorkesten is 4/4 vrij gangbaar. Een lengte van 3/4 betekent overigens niet dat het hele instrument een kwart kleiner is dan een 4/4. Het verschil is veel kleiner. Als je besluit dat een contrabas toch echt te groot is voor je, kun je natuurlijk ook voor een cello kiezen. Hoewel de cello duidelijk minder laag kan, gaat de klank toch nog behoorlijk diep. Aan de andere kant kun je er ook prima melodieën op spelen, wat bij de contrabas niet zo gebruikelijk is.
Accessoires voor contrabas en andere strijkers
Bij Bax Music hebben we ook het nodige toebehoren voor contrabas, zoals strijkinstrument-onderhoudsmiddelen en strijkinstrument-onderdelen. Ook zul je nu en dan andere snaren nodig hebben, die hebben we natuurlijk ook.
Veelgestelde vragen over de contrabas
Hoe speel je contrabas?
Er zijn twee methodes: plukken/aanslaan (zoals je basgitaar speelt) en strijken met een strijkstok. Verder zijn er enkele speciale articulaties, onder meer het slaan tegen de snaren met de strijkstok.
Wat is een 3/4 contrabas?
Een 3/4 contrabas is een een populair model dat net een slagje kleiner is dan een volwaardige contrabas. Aangezien het instrument vrij fors is, is een 3/4 formaat iets beter te behappen voor mensen die iets kleiner zijn.
Wat is het verschil tussen een cello en contrabas?
Een contrabas is enorm groot en heeft doorgaans de rol van bas. Een cello is kleiner, en is een mid-laag instrument dat de basklank van een contrabas wat rijker kan laten klinken, maar ook melodisch in het middengebied kan spelen.
Wat voor geluid maakt een contrabas?
Gestreken is het geluid diep en 'buzzy'. Geplukt of aangeslagen krijg je een diepe 'oomph'-klank. Een ensemble contrabassen klinkt overigens heel anders dan een solo contrabas. Dit geldt voor alle gestreken fretloze instrumenten.
Hoeveel snaren heeft een contrabas?
Een contrabas heeft vier snaren. Vijf snaren zie je soms in grote orkesten, en zes snaren komt heel soms voor bij solistisch werk.
Filters