Tweet
Dat wat muziek goed maakt is zit in de fijnste binnenste deeltjes van wat wij kennen als tijd. Dat is geen tof citaat van één of andere dichter. Dat is de waarheid. Wanneer je iets te laat hoort, heb je latency (vertraging, maar ik noem het latency omdat dat nou eenmaal de term is). Latency is een probleem dat komt met de hedendaagse wonderen van digitale audio. Het omvormen van analoog geluid naar nummers en terug, en alle processen daartussen zoals die van effecten, software instrumenten en het afmixen kost allemaal tijd. Daar heb je het, gemakkelijk toch?
Latency is een probleem wanneer je een track opneemt of een MIDI commando stuurt terwijl je naar andere reeds opgenomen tracks luistert. Het kost tijd voor de track die je opneemt om door de audio interface te gaan, door de converters, door de CPU, naar de RAM en dan terug door een analoge uitgang naar je hoofdtelefoon of luidsprekers. Je zal dan merken dat de track die je opneemt later je oren bereikt als de tracks die je afspeelt. Dat verschil, zelfs als het maar een fractie van een seconde is, kan het optreden / opnemen moeilijk maken. Muziek is afhankelijk van de muzikant die een goede "groove" heeft, in samenhang met de andere tracks van de muziek. Als de timing dan niet klopt, dan is het erg lastig om een goed optreden neer te zetten. Dat is waarom sommige van 's werelds grootste muzikanten per sé met analoge tape willen werken. Die heeft geen latency. Het begrijpen van latency is erg belangrijk. Ik kan je ook alvast vertellen dat voor sommige latency problemen er geen gemakkelijke en goedkope oplossingen zijn. Andere problemen zijn simpelweg het resultaat van dat je niet snapt waar je mee bezig bent.
Latency is eigenlijk meer dan één probleem. Het kan meerdere bronnen hebben, en als je ze onderzoekt, merk je dat er verschillende typen latency zijn met verschillende oorzaken. Welke?
Probleem één: Stel, je bent een akoestische gitaar aan het opnemen en luistert dit over je hoofdtelefoon. Je hebt de microfoon geroute naar de sequencer en door een paar fantastische plugins waardoor de gitaar zo goed klinkt. Maar wanneer je een akkoord speelt hoor je het pas na een kwart seconde in de hoofdtelefoons. Probeer dan maar eens een moeilijke vingervlugge solo te spelen. Dat gaat je niet lukken. Je handen en je oor lopen niet synchroon.
Mensen die hun onboard geluidskaart op hun laptop of desktop computer gebruiken hebben vaak dit probleem omdat de enige manier om de de sequencer te monitoren is nadat alle audio processing heeft plaatsgevonden. De oplossing is om een mixer en monitor te gebruiken om te horen wat je speelt, voordat het bij de computer komt, of je koopt een audio interface met een zero latency monitorsysteem. Hier zet je de softwaremonitor in je sequencer uit en zet je direct monitoring op je audio interface aan.
Probleem twee: Je bespeelt een dure soft synth, een digitaal model van een beroemde analoge sequencer (Moog Little Phatty bijvooorbeeld). Je drukt op een toets van je controllerkeyboard. Je hoort iets na een derde seconde. Je ramt op je keyboard en roept "STOMME MIDI LATENCY!!!1!!!einz11!1 IK WIST DAT IK GEEN USB MIDI CONTROLLER HAD MOETEN HALEN!!11!1!!!!11lollercopter!11!". Dat heb je mis. MIDI latency bestaat zeker, maar nooit zo erg (tenzij je computer zeer grote USB problemen heeft of dat hij zo oud is dat er toen nog geen USB bestond). Je kan over het algemeen aannemen dat de overdracht van een toon op de sequencer door een MIDI kabel (standaard of USB) niet te merken is. Het is wanneer de noot de software bereikt en de CPU het geluid begint te bouwen en genereren, dat is waar latency plaatsvindt. Dat kan een deel zijn van een backlog aan taken die je arme, overstuurde CPU niet bij kan houden in real time. En daar zit jij dan 5 soft synths, met string pads en twee fisted hords te spelen. 20-35 CPU processen waar audio gemaakt moet worden van digitale instructies. In real-time. Je gebruikt een eeuwenoude laptop en je geeft de MIDI controller te schuld? Je sequencer zal eerder melden "CPU te langzaam!" of iets vergelijkbaars.
Probleem drie: Je hebt je oude desktop computer van zolder gehaald met de originele 1GB harde schijf uit 1996 -- supergroot in die tijd. Je hebt de akoestische gitaartrack opgenomen en wilt nu de bas gaan doen. Je bent slim, dus je hebt een zero-latency audio interface gehaalt zodat je de bas tegen de gitaartrack kan horen zonder extra delay. Dus je start de sequencer in record modus. Het nummerpositiestreepje beweegt voor ongeveer een centimeter en stopt dan. Hea? Je probeert het nog een keer en krijgt drie noten, en dan stopt hij weer! !@#$%^&*() (plaats hier expliciete woorden die meestal gebruikt worden in stressvolle situaties). Ik dat dat deze ____interface ___latencyvrij was! Haha. Dat ligt niet aan de interface. Dat is je harde schijf die te langzaam is. Hij kan niet snel genoeg draaien om de data van track één te lezen én de data van track twee tegelijkertijd te schrijven.
Probleem vier: Je hebt net een glimmende nieuwe interface gekocht en een snelle externe harde schijf voor je computer. Je installeert de interface, prima. Je installeert de sequencer, laten we voor Cubase gaan. OK! Opgewonden start je Cubase voor de eerste keer en het vindt je audio interface. Je selcteert hem. Nu wil hij weten welke driver je zoekt. Je denkt, hmmmm, ik heb gehoord dat ASIO het beste is dus ik zal "ASIO multimedia" pakken. Je start je eerste nummer en speelt een noot op een populaire soft synth en je hoort hem VEEL te laat, bijna een seconde. Wacht even, dit is een NIEUWE computer. Wat de..? Tss. Verkeerde driver: een 'neppe' SIO driver die ontworpen is om te werken op oude computers waar er niets anders werkt. De correcte driver is op je systeem aanwezig, die wacht op je totdat je het eens een keer doorhebt. Gelukkig kost dit probleem niets, behalve dan een deel van je gezonde verstand dat je verloren hebt toen je bij de McDonalds ging eten.
Maar er zijn andere driverproblemen die je ten dele kunnen vallen. Drivers werken vaak niet meer na een grote OS upgrade. Windows Vista drivers kunnen vaak niet werken met Windows 7. OSX 10.2 drivers werken vaak niet met Snow Leopard. Je zal moeten wachten totdat de fabrikant de update uitbrengt. En dat is pas echt een timingprobleem, zeker bij de honkietonkie-merken. En dat is één van de redenen waarom ik vaak aanraad om interfaces van Native Instruments, Lexicon, MOTU en dergelijke aan te schaffen en niet die van Behringer, ESI en andere chinatroep. Doe je het wel? Veel plezier met Windows 8!
Probleem vijf: Je hebt hier met wat mensen gepraat en ze hebben je verteld welke driver je moet hebben. Je probeert hem nu en alles is nog steeds vertraagd. Zucht. Gast, je moet je audio buffer goed instellen. Hoe kleiner de buffer, hoe minder latency. Maar, hoe kleiner de buffer, hoe sneller de CPU de data moet verwerken. Dus daar hebben we een patstelling. Buffergroottes kunnen gaan van 64 samples, 128 samples, 256 samples, 512 samples, 1024 samples en 2048 samples. Met de kleinste en snelste buffer van 64 samples zullen de meeste CPU's, zelfs de superduper high-end i7's en 8-core's stoppen met werken. De 128-sample buffer vereist een goed afgestemde, snelle en moderne machine zonder bottle nacks. De 256 buffer is voor de rest. Met een redelijk goede desktop computer zal het genoeg tracks verwerken met voldoende processors en soft synths. Er is wat latency, maar niet veel. Je kan het verscihl merken wanneer je naar 128 en terug gat, maar op het keyboard of met de microfoon kun je met 256 werken.
Op 512 samples is de buffer groot genoeg om CPU fouten op een normale computer te voorkomen, maar de vertraging wordt wel groot. Het is bijna onmogelijk om akoestische gitaren met finesse te tracken (tenzij je zero latency audio hebt) en soft synth keyboadspelen wordt lastig voor alles dan een simpele one-note passage.
Hierboven is Logic ingesteld op de 128 buffer. Als je teveel grote soft synths gebruikt zal je een 256 buffer moeten gebruiken.
Op 1024 en 2048 is, zoals je je kunt voorstellen, real-time recording niet meere te doen. Dus waarom gebruiken? Simpel: je kan veel plugins, softsynths, processors, inclusief high-end mastering compressors en EQ's gebruiken, en die hebben een boel CPU cycles nodig. Wanneer je gaat afmixen of masteren, wat maakt het dan uit als een track een seconde te laat start? Niets, als je processors de ruimte hebben om alles te verwerken. Zelfs snelle processores hebben baat bij hoge latencyinstellingen.
Latency is een probleem wanneer je een track opneemt of een MIDI commando stuurt terwijl je naar andere reeds opgenomen tracks luistert. Het kost tijd voor de track die je opneemt om door de audio interface te gaan, door de converters, door de CPU, naar de RAM en dan terug door een analoge uitgang naar je hoofdtelefoon of luidsprekers. Je zal dan merken dat de track die je opneemt later je oren bereikt als de tracks die je afspeelt. Dat verschil, zelfs als het maar een fractie van een seconde is, kan het optreden / opnemen moeilijk maken. Muziek is afhankelijk van de muzikant die een goede "groove" heeft, in samenhang met de andere tracks van de muziek. Als de timing dan niet klopt, dan is het erg lastig om een goed optreden neer te zetten. Dat is waarom sommige van 's werelds grootste muzikanten per sé met analoge tape willen werken. Die heeft geen latency. Het begrijpen van latency is erg belangrijk. Ik kan je ook alvast vertellen dat voor sommige latency problemen er geen gemakkelijke en goedkope oplossingen zijn. Andere problemen zijn simpelweg het resultaat van dat je niet snapt waar je mee bezig bent.
Latency is eigenlijk meer dan één probleem. Het kan meerdere bronnen hebben, en als je ze onderzoekt, merk je dat er verschillende typen latency zijn met verschillende oorzaken. Welke?
Probleem één: Stel, je bent een akoestische gitaar aan het opnemen en luistert dit over je hoofdtelefoon. Je hebt de microfoon geroute naar de sequencer en door een paar fantastische plugins waardoor de gitaar zo goed klinkt. Maar wanneer je een akkoord speelt hoor je het pas na een kwart seconde in de hoofdtelefoons. Probeer dan maar eens een moeilijke vingervlugge solo te spelen. Dat gaat je niet lukken. Je handen en je oor lopen niet synchroon.
Mensen die hun onboard geluidskaart op hun laptop of desktop computer gebruiken hebben vaak dit probleem omdat de enige manier om de de sequencer te monitoren is nadat alle audio processing heeft plaatsgevonden. De oplossing is om een mixer en monitor te gebruiken om te horen wat je speelt, voordat het bij de computer komt, of je koopt een audio interface met een zero latency monitorsysteem. Hier zet je de softwaremonitor in je sequencer uit en zet je direct monitoring op je audio interface aan.
Probleem twee: Je bespeelt een dure soft synth, een digitaal model van een beroemde analoge sequencer (Moog Little Phatty bijvooorbeeld). Je drukt op een toets van je controllerkeyboard. Je hoort iets na een derde seconde. Je ramt op je keyboard en roept "STOMME MIDI LATENCY!!!1!!!einz11!1 IK WIST DAT IK GEEN USB MIDI CONTROLLER HAD MOETEN HALEN!!11!1!!!!11lollercopter!11!". Dat heb je mis. MIDI latency bestaat zeker, maar nooit zo erg (tenzij je computer zeer grote USB problemen heeft of dat hij zo oud is dat er toen nog geen USB bestond). Je kan over het algemeen aannemen dat de overdracht van een toon op de sequencer door een MIDI kabel (standaard of USB) niet te merken is. Het is wanneer de noot de software bereikt en de CPU het geluid begint te bouwen en genereren, dat is waar latency plaatsvindt. Dat kan een deel zijn van een backlog aan taken die je arme, overstuurde CPU niet bij kan houden in real time. En daar zit jij dan 5 soft synths, met string pads en twee fisted hords te spelen. 20-35 CPU processen waar audio gemaakt moet worden van digitale instructies. In real-time. Je gebruikt een eeuwenoude laptop en je geeft de MIDI controller te schuld? Je sequencer zal eerder melden "CPU te langzaam!" of iets vergelijkbaars.
Probleem drie: Je hebt je oude desktop computer van zolder gehaald met de originele 1GB harde schijf uit 1996 -- supergroot in die tijd. Je hebt de akoestische gitaartrack opgenomen en wilt nu de bas gaan doen. Je bent slim, dus je hebt een zero-latency audio interface gehaalt zodat je de bas tegen de gitaartrack kan horen zonder extra delay. Dus je start de sequencer in record modus. Het nummerpositiestreepje beweegt voor ongeveer een centimeter en stopt dan. Hea? Je probeert het nog een keer en krijgt drie noten, en dan stopt hij weer! !@#$%^&*() (plaats hier expliciete woorden die meestal gebruikt worden in stressvolle situaties). Ik dat dat deze ____interface ___latencyvrij was! Haha. Dat ligt niet aan de interface. Dat is je harde schijf die te langzaam is. Hij kan niet snel genoeg draaien om de data van track één te lezen én de data van track twee tegelijkertijd te schrijven.
Probleem vier: Je hebt net een glimmende nieuwe interface gekocht en een snelle externe harde schijf voor je computer. Je installeert de interface, prima. Je installeert de sequencer, laten we voor Cubase gaan. OK! Opgewonden start je Cubase voor de eerste keer en het vindt je audio interface. Je selcteert hem. Nu wil hij weten welke driver je zoekt. Je denkt, hmmmm, ik heb gehoord dat ASIO het beste is dus ik zal "ASIO multimedia" pakken. Je start je eerste nummer en speelt een noot op een populaire soft synth en je hoort hem VEEL te laat, bijna een seconde. Wacht even, dit is een NIEUWE computer. Wat de..? Tss. Verkeerde driver: een 'neppe' SIO driver die ontworpen is om te werken op oude computers waar er niets anders werkt. De correcte driver is op je systeem aanwezig, die wacht op je totdat je het eens een keer doorhebt. Gelukkig kost dit probleem niets, behalve dan een deel van je gezonde verstand dat je verloren hebt toen je bij de McDonalds ging eten.
Maar er zijn andere driverproblemen die je ten dele kunnen vallen. Drivers werken vaak niet meer na een grote OS upgrade. Windows Vista drivers kunnen vaak niet werken met Windows 7. OSX 10.2 drivers werken vaak niet met Snow Leopard. Je zal moeten wachten totdat de fabrikant de update uitbrengt. En dat is pas echt een timingprobleem, zeker bij de honkietonkie-merken. En dat is één van de redenen waarom ik vaak aanraad om interfaces van Native Instruments, Lexicon, MOTU en dergelijke aan te schaffen en niet die van Behringer, ESI en andere chinatroep. Doe je het wel? Veel plezier met Windows 8!
Probleem vijf: Je hebt hier met wat mensen gepraat en ze hebben je verteld welke driver je moet hebben. Je probeert hem nu en alles is nog steeds vertraagd. Zucht. Gast, je moet je audio buffer goed instellen. Hoe kleiner de buffer, hoe minder latency. Maar, hoe kleiner de buffer, hoe sneller de CPU de data moet verwerken. Dus daar hebben we een patstelling. Buffergroottes kunnen gaan van 64 samples, 128 samples, 256 samples, 512 samples, 1024 samples en 2048 samples. Met de kleinste en snelste buffer van 64 samples zullen de meeste CPU's, zelfs de superduper high-end i7's en 8-core's stoppen met werken. De 128-sample buffer vereist een goed afgestemde, snelle en moderne machine zonder bottle nacks. De 256 buffer is voor de rest. Met een redelijk goede desktop computer zal het genoeg tracks verwerken met voldoende processors en soft synths. Er is wat latency, maar niet veel. Je kan het verscihl merken wanneer je naar 128 en terug gat, maar op het keyboard of met de microfoon kun je met 256 werken.
Op 512 samples is de buffer groot genoeg om CPU fouten op een normale computer te voorkomen, maar de vertraging wordt wel groot. Het is bijna onmogelijk om akoestische gitaren met finesse te tracken (tenzij je zero latency audio hebt) en soft synth keyboadspelen wordt lastig voor alles dan een simpele one-note passage.
Hierboven is Logic ingesteld op de 128 buffer. Als je teveel grote soft synths gebruikt zal je een 256 buffer moeten gebruiken.
Op 1024 en 2048 is, zoals je je kunt voorstellen, real-time recording niet meere te doen. Dus waarom gebruiken? Simpel: je kan veel plugins, softsynths, processors, inclusief high-end mastering compressors en EQ's gebruiken, en die hebben een boel CPU cycles nodig. Wanneer je gaat afmixen of masteren, wat maakt het dan uit als een track een seconde te laat start? Niets, als je processors de ruimte hebben om alles te verwerken. Zelfs snelle processores hebben baat bij hoge latencyinstellingen.
Comment