Misschien heb je al eens rondgekeken in ons studiomonitoren-aanbod. En waarschijnlijk is ‘t je opgevallen dat deze speakers allemaal best op elkaar lijken, maar dat er een groot verschil zit in de prijzen. Loont het wel de moeite om door te sparen voor nóg duurdere monitor-speakers? Luidsprekers die dezelfde specificaties lijken te hebben als een veel voordeliger variant? We bekijken de mogelijkheden!

Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?

Waarom studiomonitoren?

Laten we eerst even uiteenzetten waarom je studiomonitoren nodig hebt. Studiomonitoren geven een eerlijk en neutraal klankbeeld van je geluid. Hi-fi speakers zullen mooier en warmer klinken, maar dat is nou juist niet de bedoeling tijdens de mixage. Je mixage doe je op een neutraal systeem, en als gevolg daarvan zal je mix ook nog redelijk accuraat zijn op de vele duizenden hi-fi systemen op deze wereld. Ter vergelijking: als je niet kunt darten, maar je wilt in ieder geval wel het dartbord raken, dan mik je op de bullseye, niet op de dubbels. Zo is ‘t ook met studiomonitoren. De hi-fi speakers zitten door hun eigen kleuring ergens aan de rand van het dartbord, de studiomonitor zit op de plek van de bullseye. Vanwege die gemiddelde positie klinkt je mix goed op uiteenlopende hi-fi systemen.

Vier soorten speakers

Er zijn vier soorten speakers:

  • voordelige hi-fi-luidsprekers
  • voordelige studiomonitoren
  • studiomonitoren die eigenlijk boven je beoogde budget zitten
  • prutmonitoren

Voordelige hi-fi

Voordelige hi-fi – ofwel, gewone speakers voor thuisgebruik – is betaalbaar en je krijgt best veel voor weinig geld. Ter vergelijking: voor 200 euro krijg je een redelijke studiomonitor met een zes inch woofer en een tweeter, maar voor hetzelfde bedrag heb je een hi-fi toren met twee acht inch woofers, een vier inch mid, en een tweeter. Het is niet zo vreemd, zeker als je de wat diepere muziek wilt maken (bijvoorbeeld richting de 30 Hz, zoals de contrabassen van een orkest), dat je dan eerder voor de hi-fi toren zult kiezen.

Niet aanbevolen

Om te mixen is hi-fi niet aanbevolen. Maak je je mix met hi-fi, en je laat deze mix horen aan iemand met studiomonitoren, dan ga je commentaar krijgen als “het middengebied tussen de 500 en 1500 Hz is wat mager” of “ik vind het hoog van de drums iets te overheersend, met name bekkens en snare. Heb je veel 5000 Hz geboost?” En hoe komt dat? Simpel: omdat al je mixage-afwegingen zijn gebaseerd op speakers die niet eerlijk zijn. Betekent dat dat hi-fi in de studio volstrekt overbodig is? Nee. Als je wekenlang bezig bent met componeren en arrangeren, dan mag dat best op hi-fi gebeuren. Pak gerust een paar dikke torens als je met grote projecten bezig bent. Maar zo gauw je gaat mixen (en misschien zelfs masteren) dan zul je echt voor de studiomonitoren moeten kiezen.

Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?

Voordelige studiomonitoren

Voordelige studiomonitoren zijn goed te doen qua kosten, en gelukkig is er juist ook in dit segment best veel keuze. Heel grofweg kun je zeggen dat de prijs en de speaker-configuratie hand in hand gaan: de grotere monitor heeft een groter prijskaartje. Desalniettemin: zelfs een eenvoudige studiomonitor is al eerlijker dan een hifi-speaker. Dus als je budget beperkt is, dan is ‘t echt geen schande om toch een set studiomonitoren te hebben van honderd tot een paar honderd euro.

Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?

Studiomonitoren die eigenlijk boven je beoogde budget zitten

Ze kunnen echt onmogelijk kostbaar zijn, een soort utopisch einddoel van vele studio’s. Ze zijn nóg vlakker, en hun fases zijn nog strakker. Het zouden zelfs drieweg-monitoren kunnen zijn, waarbij de mid-woofer juist heel goed is om de menselijke stem weer te geven. Ze zijn hun investering waard. Maar het maakt dat gat in je bankrekening niet gelijk comfortabel. Voor alles geldt: doe geen domme dingen. Studio’s vechten om de klussen, en iedereen vist in dezelfde vijver. Niet iedere projectstudio die afhankelijk is van klanten zal het redden op de langere termijn. Als het geld voor de basisbehoeften op is, dan heeft ‘t weinig zijn om te pronken met topklasse studiomonitoren. Zelfs met de beste saus zijn ze slecht verteerbaar.

Hoeveel per jaar?

Heb je echter het geld en een stabiele situatie, maar twijfel je of het de investering waard is? Bedenk je dan het volgende. Een studiomonitor gaat vele jaren mee. Je kunt een studiomonitor van 2000 euro kopen (dus een set voor 4000 euro) en daar vrolijk tien jaar mee mixen, als ‘t niet meer is. Dan kost die set je omgerekend 400 euro per jaar. De vraag die je je moet stellen is: heb je er omgerekend 400 euro per jaar voor over om met topklasse studiomonitoren te werken? Als je die 400 euro per jaar kunt opbrengen, dan heb je wel het beste in huis wat een projectstudio maar kan hebben. Luisteren en beoordelen zijn de kerntaken van een studio, dan kunnen je studiomonitoren maar beter een beetje goed zijn. Studiomonitoren gaan veel langer mee dan de dure computer waar je DAW op draait, denk daar maar eens over na!

Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?

Prutmonitoren

Ja, inderdaad. En toch bedoelen we dit serieuzer dan je zou denken. Als je een popmixage doet, dan is er een grote kans dat iemand je muziek gaat horen op een wekkerradio, op een simpele tv, of op de draagbare radio in de vensterbank van de werkplaats. Er blijft niet heel veel over van je sprankelende en gedetailleerde mixage. En daarom bestaan er monitoren die echt niet bedoeld zijn om mooi en eerlijk te klinken, maar gewoon om weer te geven hoe een slecht systeem klinkt. Voorbeeld hiervan zijn de MixCubes van Avantone. Niet zelden heb je zelfs maar één zo’n monitor nodig aangezien veel van dit soort huis-, tuin- en keukenapparaten ook maar één speaker hebben. Heb je zo’n monitor nodig? Waarschijnlijk wel. Maar laat het niet je enige monitorsysteem zijn. Dit zijn typisch monitoren die je in je studio hebt als een extra luistertest, puur om de mix te controleren in een worst-case scenario. Oftewel: heb je nog niks, kies dan voor de reguliere studiomonitoren. Heb je alles in je studio wat je hartje begeert, waarschijnlijk had je nog niet een respectvolle prutmonitor!

Budget studiomonitoren: goed genoeg of doorsparen?

Hoe weet je nou welke monitor goed is?

Dit is heel lastig, en ‘t is ook heel persoonlijk. We kunnen zo een paar gerenommeerde merken opnoemen die echt goed zijn, het blijft echter een persoonlijke afweging. Het zal niet voor ‘t eerst zijn dat je een artikel met foto in een tijdschrift leest van een engineer die mixt met een setje voordelige oude Yamaha NS-10’s. Dat zijn monitoren die tegen hi-fi aanzitten, en vaak ook worden gebruikt om real-life luistersituaties na te bootsen. En natuurlijk zal elke fabrikant je vertellen dat hun monitor perfect is. Dus daar heb je eigenlijk ook niets aan. Het beste wat je kunt doen is proberen te lezen hoe enthousiast de Bax Music-teksten zijn. Soms druipt het advies er werkelijk vanaf, als je goed leest. Dan mag je die positieve suggestie, zo tussen de regels door, best ter harte nemen.

Nog een opmerking over je studiodimensies

Geluid is drukverschil in een medium, dat is een klinisch kloppende uitleg van wat geluid is. Een trilling in de lucht, om maar even in de studio te blijven. Lage tonen hebben lange trillingen, hoge tonen hebben korte trillingen. Als je studio te klein is voor de lage tonen dan heb je eigenlijk studiomonitoren die te groot zijn. Natuurlijk wil iedereen een lekkere bas ervaren, en zeker voor mixage van orkesten en EDM geldt dat je lage tonen echt wilt kunnen beoordelen. Heb je echter een kleine ruimte, dan gaat dat niet. Een lage toon reflecteert tegen een van je muren en komt geïnverteerd terug je mix in. Dat houdt in dat er ineens rond een bepaalde frequentie een gat in je klankspectrum ontstaat. Houd je er geen rekening mee dat dit een akoestische eigenschap van je kamer is, dan ben je in staat om dat gat te boosten met een equalizer. Met als gevolg dat iemand anders, in z’n eigen veel grotere kamer zich afvraagt waarom je de bassen zo’n boost hebt gegeven. Kortom: je moet ook zorgen dat je akoestiek goed is geregeld, anders heeft ‘t geen zin om te gaan mixen met peperdure studiomonitoren. Lees ook eens ons blog over het gebruik van een subwoofer in je studio.

Conclusie

  • Componeren/arrangeren op hi-fi? Prima!
  • Mixen/masteren? Studiomonitoren, studiomonitoren en nog eens studiomonitoren.
  • Dure studiomonitoren? Dit heeft beslist toegevoegde waarde, ze zijn er niet voor niets. Maar elke schakel in de ketting is van belang. Als de akoestiek van je studio slecht is, dan is een (dure) studiomonitor weggegooid geld.
  • Prutmonitor? Goed als aanvulling, en niet anders!

Zie ook

» Studiomonitors
» Studio-subwoofers
» Studiomonitor-controllers
» Studiomonitor-statieven
» Studiomonitor-isolatie
» Audiokabeling
» Audio interfaces
» Alle Studio & Recording-producten

» Wat is de beste studiomonitor voor mij?
» Heb ik een versterker nodig voor studio-monitoren?
» Subwoofer in je studio – Wanneer (niet) en hoe
» Geluid opnemen met een laag budget
» Het verschil tussen dynamische en condensator-microfoons
» Wat is S/PDIF?
» Haal alles uit je studiomonitors met absorbers en diffusers
» Plaatsing van studiomonitoren: waar op te letten
» Studiomonitors aansluiten

Heb ik een versterker nodig voor studiomonitoren?Heb ik een versterker nodig voor studio-monitoren? Mixen met koptelefoon - (On)verstandig?Mixen met koptelefoon – (On)verstandig? Haal alles uit je studiomonitors met absorbers en diffusers Plaatsing van studiomonitoren: waar op te letten Subwoofer in je studio – Wanneer (niet) en hoe Waarom mixen in mono het geheim is tot een betere mixWaarom mixen in mono het geheim is tot een betere mix
Geen reacties

Nog geen reacties...

Laat een reactie achter