Joy of Cooking - Geschiedenis van een pretentieloze hippieband

The Joy of Cooking - Geschiedenis van een pretentieloze hippieband

De Joy of Cooking was een Amerikaanse groep, afkomstig uit de buurt van Berkeley, Californië, die in de begin jaren zeventig, van 1971 tot 1973, enkele prima platen uitbracht. De groep bestond uit twee vrouwen en drie mannen, waarbij de vrouwen de leidende rol speelden. Sommigen zeggen dat ze de allereerste groep waren met vrouwelijke leiding. Toni Brown (geboren 1938 in Madison, Wisconsin) en Terry Garthwaite (ook geboren in 1938, in Berkeley, Californië) belandden na schrijf- en muziekstudies elders in de U.S. in folk en respectievelijk jazz als aankomende musici in 1967 in de Bay Area, de tijd van alternatieve popmuziek als van Jefferson Airplane. Ze richtten de groep Joy of Cooking in 1968 op. Gastblogger Bart Dingemans praat hun belangrijkste platen op boeiende wijze aan elkaar.

The Joy of Cooking kookboek
Mee in de stroom van psychedelische muziek in Californië
Drie solide LP’s waarna een knap uitstapje naar country
Stijl en invloeden
LP The Joy of Cooking (1970)
Down My Dream
Only Time Will Tell Me
Closer To The Ground (1971)
Humpty Dumpty
A Thousand Miles
Castles (1972)
Don’t The Moon Look Fat And Lonesome
Waiting For The Last Plane
Cross Country van Toni & Terry (1973)
Going Isn’t Easier
I Want To Be The One
Afzonderlijk verder
Bad Luck Blues
Zie ook

The Joy of Cooking kookboek

De groepsnaam verwijst – tenzij ik me heel erg vergis – naar een gelijknamig beroemd kookboek, The Joy of Cooking, dat in de jaren dertig uitkwam. Irma Rombauer besloot na de zelfmoord in 1930 van haar echtgenoot niet bij de pakken neer te zitten en publiceerde voor eigen rekening in samenwerking met haar zoon en dochter het kookboek met de positief gestemde titel, op basis van familierecepten. Dit werd een enorm succes.

The Joy of Cooking - Geschiedenis van een pretentieloze hippieband

Mee in de stroom van psychedelische muziek in Californië

De vrouwen zijn dus Toni Brown (zang, keyboards, piano en steel guitar) en Terry Garthwaite (zang, akoestische gitaar). De mannen zijn Fritz Kasten (drums, saxofoon), David Garthwaite (bas, leadgitaar) en Ron Wilson (conga’s, mondharmonica en diverse percussie). David Garthwaite, broer van Terry, is vanaf de tweede LP vervangen door Jeff Neighbor, bas, die soms ook trombone speelt. Ze kenden een vlotte start, hun namen zie je op vele psychedelische posters, samen met bijvoorbeeld de Grateful Dead, de Steve Miller Band, de Incredible Stringband. Opvallend feitje is dat ze net een paar jaar ouder zijn dan opkomende fenomenen als Jefferson Airplane en Grateful Dead.

Drie solide LP’s waarna een knap uitstapje naar country

Het duurde enige tijd voor ze platen mochten opnemen:

Joy of Cooking (1970)
Closer to the Ground (1971)
Castles (1972)
Cross Country (1973), onder de naam Toni & Terry, is een uitstapje: opgenomen en begeleid door top-countrymusici uit Nashville, terwijl de band aan de volgende LP werkte, die er echter nooit is gekomen.

Hun muziek is voor het overgrote deel gecomponeerd door Toni of Terry, met veelal een van hen als solozangeres, of beide meerstemmig zingend. De mannen hoor je niet zingen.

Stijl en invloeden

De muzikale stijl is een losse mengeling van bekende genres: rock, blues, country, folk en jazz, dit met toevoeging van een pittig accentje hippiesfeer. The Youngbloods zijn een fantastische groep uit dezelfde tijd en streek, van wie de muziek sterk verwant lijkt. De Joy of Cooking schrijft diverse, wat in Wikipedia worden genoemd ‘feministische teksten’. Ik beleef het meer als muziek geschreven vanuit vrouwelijk perspectief. Dit delen ze met bijvoorbeeld tijdgenote Joni Mitchell en vijf jaren later Anna & Kate McGarrigle. Dit is nog altijd, tot heden toe, in de popmuziek vrij zelden het geval. Al kan je er ook lang over twisten wat muziek vanuit vrouwelijk perspectief dan definieert. Een criticus van de San Francisco Chronicle beschrijft de band als “een opmerkelijke rock and roll band, voor de helft ballads, voor de helft boogie, met een stevige ritmesectie, aangevoerd door twee toffe vrouwen, Toni Brown (een intelligente, vakkundige songwriter die sentiment kan oproepen zonder sentimenteel te worden) en Terry Garthwaite, die zingt als een engel met bemodderde vleugels”.

Ik vind een aantrekkelijke kant van hun muziek dat ze gewoon hun songs spelen, zonder poeha, niet topzwaar van pretenties, zware muzikale experimenten en ideologische quatsch. (In de Amerikaanse popmuziek van die tijd, rond 1971, tref je dat helaas aan bij veel bands uit de jaren zestig die overleefden naar de jaren zeventig, of waarvan leden solo verdergingen, of nog erger, als ‘supergroep’). Dat lag in zekere zin ook wel voor de hand, omdat ze geen headliners werden en toch van hun platenmaatschappij Capitol LP’s mochten maken. De eerste LP werd 100 op de Billboard-albumhitparade. Ik kies een selectie van het mooiste van deze, hun belangrijkste platen. Dit is best moeilijk, want er staan zoveel prachtnummers op.

LP The Joy of Cooking

Down My Dream

Geschreven door Toni Brown. Bijna een ballad in tempo, met aantrekkelijke piano-accenten van Toni.

Only Time Will Tell Me

Geschreven door Toni Brown. Terry zingt en Toni speelt een geweldige orgelpartij, met een typisch jaren zestig krakkemikkig maar intiem geluid. De nummers die de dames schrijven zijn gemiddeld behoorlijk lang, vaak boven de vier minuten.

Closer To The Ground

Met de komst van Jeff Neighbor is het geluid nog swingender en compacter geworden.

Humpty Dumpty

Deze song is geschreven door Terry Garthwaite. Terry’s vader heeft haar altijd gewaarschuwd: kies je eigen weg, laat je niet “be taken for a ride”, maar nu zit ze steeds in die ‘ride’ die in kringen ronddraait, levend van het geld dat haar man binnenbrengt. Ze is een Humpty Dumpty, niet wetend hoe zich weer in elkaar te zetten…

A Thousand Miles

Een ballad van Toni Brown.

Castles

Don’t The Moon Look Fat And Lonesome

Een snel en opzwepend nummer waarin de door Toni Brown bespeelde elektrische piano grote indruk maakt. Naarmate Terry geleidelijk het overgrote deel van de solozang is gaan doen, excelleert Toni meer en meer in haar instrumentale partijen. Op piano, orgel en elektrische piano geeft zij de songs – die ze bijna alle schrijft – extra kleur. Ze is zeer veelzijdig: ze speelt ook heel goed steel guitar, een instrument dat bijna altijd door specialisten wordt gespeeld. Daarbij is ze lange tijd de enige vrouw op dat instrument geweest.

Waiting For The Last Plane

De song gaat over een vrouw die aan een voorbije relatie denkt en in een opwelling het vliegtuig naar haar liefde van toen neemt. Aan het slot wacht ze op het laatste vliegtuig terug.

Cross Country van Toni & Terry

De dames worden begeleid door een club fameuze Nashville-sessiemensen: violist Vassar Clements (talloze platen in de countrymuziek, dé top-fiddleplayer), Kenny Malone, drums, Charlie McCoy (harmonica), Bobby Thompson (banjo), Dennis Linde (bas, schrijver van het nummer Burning Love voor Elvis Presley), Jim Colvard (gitaar), te horen op platen van Kris Kristofferson, Dolly Parton, Waylon Jennings, Doc Watson, Guy Clark en vele anderen. Ik vond deze plaat altijd hun beste, maar neig nu toch naar het oudere werk. De cleane, virtuoze stijl van Nashville- countrymuziek achter popartiesten die eigen nummers schrijven, was in 1972 nog heel ongehoord. Het is de verdienste van Toni & Terry deze stap te hebben genomen als een van de eersten, naast bijvoorbeeld Gram Parsons en J.J. Cale.

Going Isn’t Easier

Hier zingen de dames een flink stuk tweestemmig.

I Want To Be The One

Een song van Terry Garthwaite. Heel verliefd zegt ze: ik weet dat je getrouwd bent, en je vrouw kookt en doet je was. Maar als je met haar wilt praten is er niets wat ze weet – “I want to be the one, honey let’s have some fun, a-ha”.

Afzonderlijk verder

Na deze plaat besloten Toni & Terry in goede verstandhouding aan hun eigen carrière als soloartiesten te gaan werken. Toni maakte in 1974 de LP Good For You, een heel aangename plaat die voortborduurt op Cross Country, maar dan met de minder ruige zang van Toni. Terry zocht het in de jazz/soul/blues-georiënteerde richting, waarin ze nog vele jaren een grote reputatie genoot. Haar eerste solo release was het album Terry, en in 1979 had ze een redelijk succesvolle LP Hand In Glove op een klein label. In 1977 namen Toni en Terry nog één keer een gezamenlijke LP op, getiteld The Joy. Toni trouwde en stopte met muziek maken. Schreef een boek over het kunnen hebben van een popmuziek-carrière terwijl je kinderen hebt. Studeerde universitair af in klinische psychologie en stichtte een doorgangshuis voor jonge mensen in moeilijkheden. Ter afsluiting een prachtig bluesnummer dat op Castles staat:

Bad Luck Blues

Een nummer van Blind Lemon Jefferson.

Zie ook

Gastblogger Bart Dingemans

De formule van gastblogger-muziekkenner Bart Dingemans is: het laten horen van hoogtepunten van het werk van door hem gekozen bijzondere artiesten, met een toelichting van muzikale en maatschappelijke context, wetenswaardigheden en anekdotes.

Hij is muziekenthousiast met een liefde voor de vele genres, binnen of net buiten het etiket popmuziek (blues, R&B, country, bluegrass, folk, jazz, soul, gospel, reggae). Hij wil liefhebbers verrijken met muziek die echt briljant is, maar die zij wellicht niet (goed) kennen. Want veel van het beste dat de popmuziek vanaf de begin jaren vijftig heeft voortgebracht, raakt langzamerhand vergeten. Het aanbod via internet, muziekwebsites als Spotify en radio etc. is zo verwarrend groot, dat velen afhaken. Of men kijkt niet meer verder dan de eigen vaste favorieten.

Bart Dingemans: “Wat goede muziek is, is subjectief. Maar op radio en televisie heersen overdag middelmatige en tot vervelens toe bekende muziek. Minder bekende muziek hoor je alleen ’s nachts. En de grote online muzieksites bevatten wel heel veel titels, maar missen helaas iedere impuls om iets nieuws te ontdekken.” In de gastblogs krijgt de lezer binnen het verhaal de songs van de gekozen muzikale hoogtepunten voorgeschoteld.

» Alle blogs van Bart