Audio-engineer Frank de Jong constateert dat veel muzikanten en engineers de basis van recording vergeten. En dat een dure microfoon lang niet het halve werk is. “De keuze van de microfoon is slechts voor een klein deel bepalend voor het opnamegeluid. Er zijn andere factoren die veel belangrijker zijn: geluidsbron, akoestiek, pre-amp en ook de voorbereiding van elke opname.”

Opnemen met microfoon? Breng de signal chain in kaart!

Signal Chain

Opnemen van muziek is vooral denken in structuur en logica. Elk onderdeel van het recording-proces moet op elkaar aansluiten en passen. Deze zogenaamde Signal Chain, ofwel de opeenvolgende schakels in het hele opnameproces, moet eerst in kaart worden gebracht. Uit welke bron komt het geluid, hoe wordt het opgenomen, waar gaat het naar toe en hoe klinkt uiteindelijk het geluid? Volgens audio-engineer Frank de Jong is dit een van de essentiële aspecten van recording: “De Signal Chain wordt vaak niet meegenomen in de pre-production, omdat men een vaste apparatuurset heeft of men denkt er te weinig over na. Maar elk onderdeel moet wel aansluiten op elkaar.” Het in kaart brengen van de Signal Chain is onderdeel van de pre-production en ook hier wordt naar ervaring van Frank te weinig tijd aan besteed. “De pre-production is volgens mij het meest vergeten aspect van de opname. De hele opnamecyclus, techniek en apparatuur die je wilt gebruiken, moet eerst heel goed in je hoofd zitten, voordat je gaat opnemen. Dat vergt een goede voorbereiding en is de basis van elke opname. Daarbij denken veel engineers teveel na over de techniek of engineering en te weinig over de muziek. Je maakt echter in eerste instantie een opname voor anderen. De techniek is altijd secundair aan de muziek. De muziek is het uitgangspunt.” Frank vindt dat bij de pre-production ook een time table hoort en een lijst met instrumenten en namen van muzikanten om goed te communiceren. Daarnaast is een lijst met de selectie van microfoons en andere technische apparatuur nodig. “Heb daarnaast duidelijk voor ogen in welke ruimte en waar in de ruimte je de geluidsbronnen wilt opnemen. Maak daarnaast een tabel van elk spoor, zodat je altijd precies weet wat je hebt. “

Drie eigenschappen

“Natuurlijk moet je van tevoren ook weten welke sound je wilt creëren of wat de band wil horen en hoe je dat kunt bereiken. Zorg ook dat je met ideeën komt om in vrijheid te experimenteren, maar ondermijn de muzikanten niet. Een goede recording engineer heeft drie belangrijke eigenschappen: technisch talent, creatief en sociaal vaardig.” Hoe goed je voorbereiding ook is, en ook al weet je precies wat je gaat doen, tijdens de daadwerkelijke opname kan alles veranderen. „Allereerst draait alles om de performance van de muzikanten in de studio. Dat is prioriteit. De juiste noot en groove zijn essentieel. Het maakt niet uit welke techniek je gebruikt, de hele opname zal waardeloos zijn als de performance slecht is. Dat betekent dat de recording engineer flexibel moet zijn. Als een drummer een bepaalde setup heeft waar hij zich prettig bij voelt of op een bepaalde manier speelt die nadelig is voor de geluidsopname, dan gaat niet de drummer zich aanpassen maar moet de engineer met oplossingen komen door bijvoorbeeld te experimenteren met andere microfoonposities of technieken. Het gaat om de beste performance. Een goede atmosfeer in de studio is daarbij ook belangrijk.”

Geluidsbron

Het eerste element van de Signal Chain is de source. De geluidsbron bestaat uit het instrumentgeluid of de zang en de ruimte om de microfoon heen. Akoestiek van de ruimte heeft een sterke invloed op de opname. „De keuze van de microfoon is eigenlijk van ondergeschikt belang en bepaalt slechts vijf procent van de geluidsopname. Veel mensen fixeren zich echter te veel op de microfoon. De bron en andere factoren zijn van meer belang. Wanneer je een slechte zangstem vastlegt met een dure microfoon van 3000 euro, hoor je in feite nog veel beter hoe slecht de zangstem is. Neem je een fantastische zangstem op met een goedkope microfoon, dan klinkt dat altijd nog stukken beter. Kwaliteit van de geluidsbron, zoals een goed gitaargeluid of zangstem is dus vereist.” De akoestiek van de ruimte is altijd verschillend en de posities van de geluidsbron en microfoon zijn sterk bepalend voor het geluid. Dit heeft een grotere invloed op het geluid dan de keuze van de microfoon. Je kunt de positie van de geluidsbron en microfoon in de ruimte wijzigen of experimenteren met verschillende ruimtes. “Zoek het juiste geluid. Zelfs met een goedkope microfoon kun je een goed geluid opnemen als je weet waar je deze moeten plaatsen of als je de ruimte goed weet te benutten. Speel dus met de verschillende microfoonposities en akoestiek van de ruimte.”

Educated decision

Hoewel de microfoon niet de belangrijkste invloed heeft op het geluid, is het wel van belang om een goede microfoonkeuze te maken, zodat je uiteindelijk de beste en gewenste sound creëert. “Je moet daarom een aantal dingen weten van de microfoon die je wilt of gaat gebruiken. Weet op welke afstand je de specifieke microfoon moet plaatsen, welke geluidskleur deze heeft en in welke hoek je de microfoon moet zetten. Wil je een lage of juist hoge toon hebben? De hoek bepaalt mede de klankkleur. Dit kun je niet zomaar doen, maar moet een ‘educated decision’ zijn. Elk instrument vraagt daarnaast om een specifieke positie. Wil je bij een sax ook de kleppen horen, dan richt je de microfoon over de hoorn.” Bij het plaatsen van de microfoon bestaat er ook nog zoiets als direct reflection ratio. Dat is de weerkaatsing van het geluid in de ruimte en van de instrumenten. Houd hier rekening mee bij de plaatsing van de microfoon. Daarnaast is bij de microfoonkeuze de richtingskarakteristiek (het opnamepatroon) belangrijk. Dit geeft de gevoeligheid aan van een microfoon in een bepaalde hoek en afstand vanwaar het geluid vandaan komt. Er wordt onderscheid gemaakt in omnidirectioneel (ongericht), bi-directioneel (figure-of-8), unidirectioneel (een richting), cardioïde (nierkarakteristiek), semicardioïde, supercardioïde (supernier) en hypercardioïde (hypernier). Ze hebben allemaal een verschillend gevoeligheidspatroon. “Elk patroon heeft bovendien een typische geluidskleur. Als je over een multi-pattern-microfoon beschikt, kun je experimenteren met richtingskarakteristiek en geluidskleur.”

In balans

Wie een goede microfoon gebruikt, moet ook een goede pre-amp hebben om de kwaliteit van de microfoon ten volle te benutten. “Het moet allemaal in balans zijn. De zwakste schakel in het opnameproces bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van het geluid. Kijk dus goed waar die zwakste schakel zit. De pre-amp en microfoon moeten in balans zijn. De AD-converter daarentegen heeft een klein effect op de opname. De meeste AD-converters zijn goed of goed genoeg en ikzelf heb moeite om het verschil te horen. Ook de DAW heeft weinig effect op de geluidskwaliteit. Dit gaat niet over opname, maar over het mixen van het geluid. Dit zal niet beter gaan klinken in Logic Pro.” Daarentegen moet je volgens Frank voorzichtig zijn met Front End processing dat nog voor de DA-converter komt. Een equalizer of compressor moet je alleen gebruiken als je ervaren bent, want het geluid kun je later niet meer veranderen. Om het opnamegeluid tot slot goed terug te horen, zijn goede monitoren van belangen, maar ze hebben uiteraard geen effect op de geluidsopname zelf.

Zie ook

» USB-microfoons
» Studiomicrofoons
» Live-microfoons
» Alle microfoons & accessoires

» Wat is de beste windkap of popfilter voor mij?
» Wat is de beste Android / iOS-microfoon voor mij?
» Wat is de beste instrumentmicrofoon voor mij?
» Wat is de beste camera-microfoon voor mij?
» Wat is het beste microfoonstatief voor mij?
» Wat is de beste spraak- of zangmicrofoon voor mij?
» Wat is de beste USB-microfoon voor mij?
» Wat is de beste studiomicrofoon voor mij?
» Wat is de beste draadloze microfoon voor mij?
» Wat is de beste shockmount voor mij?

» Wat is richtingskarakteristiek?
» Akoestische gitaar opnemen – Gebruik deze basisprincipes
» Hoe hard moet ik geluid opnemen?
» Overspraak in geluidsopnames? Zo voorkom je ‘mic bleed’
» Geslaagde opnamesessies in 5 stappen
» Zo kun je een microfoon aansluiten op de computer
» Fantoomvoeding nodig? Hier moet je op letten
» Hoe je een koor moet opnemen
» Wat is de beste DAW voor beginners?
» Distortion van geluid: goed of niet?
» Wat is een elektret-microfoon?
» Brom, en hoe ik het voorkom
» Ribbon-microfoons: de voor- en nadelen
» Opnames maken – Alles over recording
» Band opnemen: zelf doen of in de studio?
» Podcast maken: tips voor opname-apparatuur
» Het verschil tussen dynamische en condensator-microfoons
» Fase-problemen in de studio: zo kun je ze oplossen of voorkomen
» Hoe neem ik een piano op?
» Microfoon-opstellingen bij stereo-opnames
» Drums opnemen: een vak apart
» Zang opnemen en versterken voor beginners

Geen reacties

Nog geen reacties...

Laat een reactie achter