Publishing deals voor muzikanten – Een advocaat legt uit

Veel muzikanten hebben er weleens iets over gehoord of gelezen: muziekuitgave, of in het Engels: publishing. Vaak wordt het gezien als ‘iets’ wat bij de muziekindustrie hoort, maar waar niemand het fijne van weet. In dit artikel neemt gastblogger en muziekadvocaat Sander Petit en oprichter van Backstage Legal je mee in de relevante wetten en soorten publishing deals.

Foto door Roderick Westerink (Fotoro.amsterdam)

Relevante muziekrechten

Allereerst is het goed om helder op je netvlies te krijgen welke rechten er betrokken zijn bij het maken, uitvoeren, opnemen en exploiteren van muziek. In onderstaand schema is dat in één oogopslag terug te vinden:

Auteursrecht

Als we het hebben over publishing, dan gaat het grotendeels over het linker rijtje van bovenstaande afbeelding. Bij publishing gaat het dus over auteursrecht en bijvoorbeeld Buma/Stemra. Dit in tegenstelling tot de uitvoeringen van muzikanten en de opnamen daarvan, want daarbij speelt het naburige recht een (grotere) rol. Vanuit de muzikant bezien, ziet de koppeling van een recht aan een activiteit er zo uit:

Verschil tussen ‘uitgeven’ en ‘uitbrengen’

Een muziekuitgever of ‘publisher’ handelt in muziekwerken: de compositie en tekst van muziekwerken. Bij muziekuitgave heb je het over ‘uitgeven’. Dit is dus iets anders dan een platenlabel, want dat exploiteert naburig recht. Naburig recht gaat over de uitvoering van muziekwerken en de opnamen daarvan. Daarbij heb je het over ‘uitbrengen’. Een klein, maar tegelijkertijd een groot verschil.

Waarom je moet weten welke rechten er bij muziek betrokken zijn

Het is belangrijk om helder op je netvlies te hebben welke rechten precies betrokken zijn bij het maken en exploiteren van muziek. Stel dat er namelijk in een contract staat dat je alle rechten op een bepaalde track aan je contractspartij overdraagt, dan zou dat best eens zowel het auteursrecht als het naburige recht kunnen betekenen. Dat kan ongewenst zijn, omdat aan die verschillende rechten ook verschillende geldstromen en ‘zeggenschapsrechten’ gekoppeld zijn. Voordat je het weet, ‘teken’ je dus meer rechten weg dan noodzakelijk, gewenst of handig is of krijg je relatief weinig terug voor hetgeen je overdraagt.

Wat doet een muziekuitgever?

De exploitatie van het auteursrecht op muziek door een uitgever bestaat eruit dat de uitgever ervoor moet zorgen dat jouw muziekwerk zoveel mogelijk – althans, zo gunstig mogelijk – wordt gebruikt. Dat gebruik kan eruit bestaan dat bijvoorbeeld zangers en zangeressen de door jou geschreven liedjes gaan zingen of dat jouw muzikale compositie kan worden opgenomen en bijvoorbeeld kan worden samengevoegd met beeld voor gebruik in reclames, films, videoclips en bijvoorbeeld games (dit wordt een sync genoemd, van synchronisatie). Verder zijn uitgevers vaak betrokken bij de creatieve kant van jouw carrière en kunnen ze je helpen bij het verbeteren van je songwriting skills, het opzetten van writing camps waar je met andere muzikanten samenkomt om elkaar te inspireren en samen aan muziek te werken, en helpen ze je met de administratie van je muziek bij Buma/Stemra en andere relevante partijen.

Vergoedingen

Het doel is uiteindelijk dat jullie beiden meer geld gaan verdienen aan je muziek dan dat je alleen zou kunnen doen. Een uitgever krijgt vaak 1/3 van de Buma/Stemra-inkomsten en een (aan onderhandeling onderhevig) percentage van de exploitatie door bijvoorbeeld het uitgeven van bladmuziek, synchronisatie en ander gebruik van jouw auteursrecht. Je houdt daardoor een kleiner percentage van de opbrengst over, maar als de opbrengst hoger is dan wanneer je zelf met je auteursrecht aan de slag zou gaan, dan kan een kleiner percentage over een groter bedrag alsnog een goede deal zijn. Daarnaast verstrekken sommige publishers je een voorschot op je royalty’s. Je krijgt dan een bedrag ineens overgemaakt, wat ervoor kan zorgen dat je bijvoorbeeld geld kan investeren in nieuwe apparatuur, je studio of gewoonweg om je huur te betalen. Dat voorschot wordt dan ingelopen door de royalty’s die normaliter naar jou zouden gaan.

Publishing deals

Als we het hebben over muziekuitgave, dan hebben we het dus over de exploitatie van jouw auteursrecht. Maar met die kennis ben je er nog niet. De contracten die daarover gesloten kunnen worden, gaan van een light-versie tot een soort allesomvattende overdracht. Welke variant voor jou het meest geschikt is, wordt hieronder overzichtelijk uitgelegd.

De bekendste varianten van muziekuitgave- of publishing deals zijn de volgende:

1. Titelovereenkomst: hierbij maak je met een uitgever een afspraak over de exploitatie van één muziekwerk en ben je verder vrij om te gaan en staan waar je wilt. Een prima manier om eens te kijken hoe muziekuitgave werkt, al wil dat natuurlijk niet zeggen dat je blindelings moet tekenen.
2. Plaatsingsovereenkomst: bij deze deal moet de uitgever eerst voor je aan de slag en gaan er daarna pas afspraken gelden. Dat is daarmee net anders dan bij een titelovereenkomst. Niet alle publishers staan open voor een dergelijke constructie, maar als je meer in een niche-markt zit, dan kan dit een aantrekkelijke optie zijn om te kijken hoe een bepaalde uitgever te werk gaat. Je kan dit zien als een soort deal op projectbasis. Dit zal ook met name een rol spelen bij partijen die zich bezighouden met reclamemuziek, games en films.
3. Auteursovereenkomst: in deze constructie draag je al je muziekwerken (en de rechten daarop) ter exploitatie aan de uitgever over. Je kan daarbij afspreken dat de uitgever bijvoorbeeld ook je oude werken gaat exploiteren. Dit is de meest omvattende vorm van publishing en je moet het contract daarom goed lezen en begrijpen. Onderhandelen mag altijd!
4. Co-publishing: met een gedeeld uitgeversschap deel je de rechten en inkomsten die normaliter aan de uitgever toekomen. Dit kan een goede oplossing zijn als je zelf al over een flink netwerk en exploitatiemogelijkheden beschikt en beide partijen op gelijke voet iets inbrengen in de samenwerking.
5. Administratie- of ‘admin deal’: deze constructie is een lichtere vorm van samenwerking, waarbij je eigenlijk alleen de backoffice, administratie en collecte van inkomsten door de uitgever laat runnen. Bij een light-versie hoort (als het goed is) ook een minder vergaande overdracht van rechten. Check je contract daarom goed! Je kan bij dit soort deals vaak zelf beslissen wat er op creatief vlak met de muziek gebeurt, maar daar staat tegenover dat de uitgever alleen zal registreren en minder zal promoten of zijn netwerk voor je zal inzetten.

Denk jij dat publishing een meerwaarde is voor jou als artiest? Laat het hieronder weten in de comments!

Zie ook

» Als een robot je muziek maakt, wie krijgt dan de inkomsten?
» 5 manieren om je netwerk uit te breiden tijdens ADE
» Muziekrechten, copyright, auteursrecht uitgelegd door een advocaat
» Platendeals voor muzikanten – Advies van een advocaat
» 6 redenen om je album op vinyl uit te brengen
» Hoe verkoop je een beat?
» Contracten voor muzikanten – Leer de basis van het contractenrecht
» Rechtsvormen voor muzikanten: vof, eenmanszaak of…?
» Muzikanten & Belastingaangifte – Praktische adviezen
» Tien manieren om als muzikant geld te verdienen
» Liedjes verkopen! – Over labels, publishers en credits
» Wat is Buma/Stemra en waarom lid worden?
» 10 stappen voor het vinden van de juiste artiestennaam
» Gratis optreden als DJ… doen of afwijzen?
» Alle Marketing & Business-blogs

Gastblogger Sander Petit

Sander Petit is muziekadvocaat in Amsterdam en oprichter van Petit Legal. Hij staat ook wel bekend als De Dance-advocaat, maar vertegenwoordigt evengoed rappers, beatmakers, platenmaatschappijen, managers, festivals, singer-songwriters en bijvoorbeeld bands en eigenlijk iedereen die iets met intellectueel eigendomsrecht, contracten- en mediarecht te maken heeft. Je kan bij hem terecht voor praktisch en duidelijk juridisch advies, het opstellen, beoordelen of uitonderhandelen van contracten, maar ook voor geschillen en procedures bij de rechter. Om de kloof tussen de juridische wereld en de creatieve industrie te dichten, deelt Sander veel van zijn kennis via zijn website. Daarnaast is hij oprichter van Backstage Legal. Volg Sander via Facebook en Instagram om op de hoogte te blijven van de laatste juridische ontwikkelingen op muziekgebied en allerlei handige tips en tricks. Sander treedt naast zijn carrière als advocaat ook op als DJ in clubs en op festivals in binnen- en buitenland.

Foto: Nortoir / Wouter Wolfkamp

Muziekrechten, copyright, auteursrecht uitgelegd door een advocaat Als een robot je muziek maakt, wie krijgt dan de inkomsten? Platendeals voor muzikanten – Advies van een advocaat Hoe zit het met rechten op artiestennamen? Hoe zit het met de rechten op merknamen van artiesten? 5 manieren om je netwerk uit te breiden tijdens ADE