De verschillen tussen een sferische en een elliptische naald
Gepubliceerd op donderdag 17 november 2016
Een cruciaal onderdeel van een draaitafel is de naald. Die pikt namelijk de trillingen van de groef op en zet ze om in muziek. Maar voor een onderdeeltje dat bijna niet met het blote oog te zien is, is er een essentieel verschil te vinden, namelijk de vorm. Sferisch of elliptisch, ontdek hier jouw ideale vorm!
Een rondje voor de rondjes
Ja, de naald van je platenspeler heeft een vorm buiten het minuscule driehoekje dat het is. Er bestaan twee soorten: de elliptische en de sferische. Makkelijk gezegd: ovaal en rond. Om dit verder te begrijpen, kijken we eerst naar het vinyl. Als je de groeven vele malen uitvergroot, zie je dat het in feite gewoon een fysieke waveform is; je ‘ziet’ de muziek. En anders dan je misschien zult denken, wordt het geluid aan de zijkanten geregistreerd en niet onderin de groef. Overigens is het wel zo dat hoe dieper de naald komt, hoe meer details er opgepikt kunnen worden.
Contact
Hier komen we weer terug bij de vorm. Als je een sferische (ronde) variant hebt, is het contactoppervlak tussen je plaat en je naald klein, met weinig wrijving. Dit is ideaal voor scratchen omdat de naald minder naar het midden van je elpee wordt getrokken – het zogenaamde (anti-)skating. Daarbij houd je je platen ook langer in goede conditie als je ermee scratcht. En mochten ze toch kapot gaan of versleten zijn, is er makkelijk aan te komen: ze zijn makkelijk te produceren en kosten over het algemeen minder.
Audiofiel
Als je uiteindelijk toch meer een luisteraar bent en de oude vinylcollectie van haar of zijn ouders op zolder heeft gevonden, dan is de elliptische of ovalen variant beter. Door zijn vorm heeft ‘ie een groter contactoppervlak en komt ‘ie verder in de groef en kan dus meer details oppikken, want hij volgt de waveform beter. Zoals je misschien al wel begrepen had, is deze ovaal minder geschikt voor scratchen dan het ronde model. Daarbij is hij ook gevoeliger voor stof dat dieper in de groeven is gekomen. Maar ook dat is op te lossen, in dit blog lees je hoe je zowel je platen als je naald in topconditie houdt.
Welke naalden gebruik jij en waarom? Of ben je de draad intussen kwijtgeraakt?
Wij hebben een oude, antieke radio- platenspeler kast (Denk jaren 60-70? Van mijn grootouders) van Philips.
Ik heb een nieuwe naald nodig voor de platenspeler, maar ken hier helaas helemaal niets van. De oude zit er ook niet meer in.
Welke naald koop ik hier best voor?
Dank je
Beste Tinne,
In principe heb je twee verschillende soorten naalden: sferisch en elliptisch. Een elliptische naald is de scherpere variant, sferisch is meer rond. Met een sferische naald gaan je platen dus wat langer mee, maar met een elliptische naald heb je een betere geluidskwaliteit. Met een elliptische naald gaat je plaat dus wat minder lang mee.
Een sferische naald moet u nooit gebruiken.
Deze naald staat recht op uw vinyl en boord zich als het ware in uw vinyl en beschadigd uw vinyl onherroepelijk.
Een eliptische naald staat iets of wat schuin naar achteren (anders kunnen ze de naald niet eliptisch maken) waardoor de slijtage veel minder is.
Een ander pluspunt is dat de klank van een eliptische naald vele malen beter is + dat levensduur ook vele malen langer is.
Hopelijk hebben jullie hier iets aan.
Ik heb twee sets naalden. Voor thuis gebruik ik de ortofon nightclub mk2 (ellips) en in de clubs speel ik met electro’s (sferisch)
Als ik thuis opnames maak wil ik een zo goed mogelijke registratie van de klank terwijl het op verplaatsing eerder draait om zware bassen die beter weergegeven worden met de electro’s.
Ik het effectief zo of betreft het een marketing strategie van ortofon???? Ik denk dat er naar mijn bescheiden mening toch een verschil te horen is al is het minimaal.
Beste David,
Je hebt gelijk dat er een verschil te horen is, zoals in de blog hierboven ook beschreven is. Wel is het zo dat de naalden tegenwoordig steeds preciezer gemaakt worden waardoor de foutmarge ook steeds kleiner wordt.
Groeten,
Jelle | Bax Music
Als een naald is versleten worden dan bepaalde tonen niet goed geproduceerd of klinkt alles gelijkmatig iets grijzer? Klopt het dat de hogere tonen in het diepe van de groeven worden geproduceerd?
Is het ook zo dat wanneer je met een half versleten naald draait, de slijtage van de groeven niet meer gelijkmatig is, bijvoorbeeld omdat de druk naar een ander deel van de naald en groeven verplaatst?
Als je platen wast met een doekje en je duwt het stof dieper in de groeven, lijkt dat een verlies aan hoge tonen te veroorzaken, is dat ook zo?
Bedankt!
Gr. John
Beste Bas,
Bedankt voor uw vraag. Ik ben zelf een enthousiast vinylverzamelaar en ik heb hier nog nooit van gehoord. Zover ik weet klopt dit niet. Als u gebruik maakt van een element en naald van goede kwaliteit zal het met de slijtage van uw platen goed meevallen. Het ligt er natuurlijk aan of u uw platen gebruikt om te DJ-en of om gewoon te luisteren. Persoonlijk ben ik erg gecharmeerd van onderstaand element:
http://www.bax-shop.nl/elementen-reserve-naalden/shure-whlb-whitelabel-dj-element/product-details.html
Ik hoop uw vraag hiermee voldoende beantwoord te hebben.
mvg.
Martin Mussche
Is het waar dat als je je vinyl een tijd lang hebt afgespeeld met een sferische naald, je beter niet kunt overgaan op een elliptische naald en andersom?
Het zou je platen gaan laten “tikken” en dus beschadigen? Is dit een fabeltje?