De gemiddelde versterker kan zo hard dat je bij de meeste situaties het volume niet eens op de helft zet voordat de buren beginnen te klagen. Met een (power) attenuator verlaag je het output-volume van je versterker mét behoud van je toon.
Audio / power attenuator
Een attenuator voor gitaar, vaak ook wel een audio of power attenuator genoemd, is een apparaat dat je in staat stelt om het karakteristieke geluid te horen van je gitaarversterker die voluit gaat, maar dan op een veel lager volume. Een attenuator wordt daarom vaak door thuisgitaristen en in de studio gebruikt. Als je ooit een buizenversterker van meer dan 20 watt hebt gehoord met het volume op 10, dan weet je dat het voor de meeste mensen (lees: mensen met buren) geen optie is om zo te spelen. Gewoon het volume van je versterker lager zetten is ook niet wat je wilt, want bij buizenversterkers is de hoeveelheid natuurlijke vervorming (overdrive) namelijk afhankelijk van het volume. Ook het algehele geluid van zo'n versterker wordt rijker bij een hoger volume. Een power attenuator verbind je via speakerkabel tussen de versterker en de gitaar-speakerkast. Deze absorbeert dan een gedeelte van het signaal en zet dat om met hitte als bijproduct, iets dat een 'power soak' heet. De hoeveelheid van het signaal dat geabsorbeerd wordt, kan je meestal instellen via een schakelaar op de attenuator zelf. Het verschilt per attenuator hoeveel watt deze aankan. Een 100 watt versterker is bijvoorbeeld niet te gebruiken met een attenuator van 50 watt. Andersom kan dat wel, een 100 watt attenuator is makkelijk te gebruiken met een 50w versterker. Zorg er ook voor dat de impedantie overeenkomt.
Voltage / variac attenuator circuit
Een andere manier van attenuatie is door middel van een 'variac'-circuit. Een variac-attenuator beïnvloedt het voltage dat naar de eindversterkerbuizen wordt gestuurd. Op deze manier krijg je natuurlijke vervorming (overdrive) bij een lager volume. Variac-attenuators kunnen op lagere volumes wel een nadelig effect hebben op de levensduur van je versterker en minder effectief zijn dan attenuators die werken via 'power soak'. Ook kunnen variacs je versterker wat 'donkerder' laten klinken.
Gitaarversterker met ingebouwde attenuator
Tegenwoordig zijn er steeds meer versterkers met een ingebouwde attenuator, maar er zijn wel verschillen in de methodes die gebruikt worden. Zo heb je versterkers die een vorm van attenuation gebruiken die je laat schakelen tussen verschillende wattages, van bijvoorbeeld 50 watt naar 5 watt of zelf tot 0.1 watt. Ook zijn er versterkers die je de hoeveelheid attenuatie laten instellen via een (draai)schakelaar op basis van output-volume. Er zijn ook versterkers waarvan de ingebouwde attenuators zijn voorzien van een 'reactive load' (zie hieronder).
Attenuators: reactive load of loadbox
Een reactive load is kort gezegd een manier om een versterker te laten functioneren zonder een aangesloten speaker. Normaal gesproken moet er altijd een speaker aangesloten zijn op een ingeschakelde gitaarversterker om ernstige schade te voorkomen, maar met een reactive load circuit hoeft dat niet. Bij attenuators met een ingebouwde reactive load kan je dus via een D.I line out naar een audio interface of pc gaan voor speakersimulatie en heb je de mogelijkheid om in (relatieve) stilte te spelen. Losse apparaten waar de enige functie een 'reactive load' is, heten loadboxen. Waar een attenuator en een load box in verschillen is dus dat de hoofdfunctie van een attenuator het verlagen van het volume is en de hoofdfunctie van een loadbox het onnodig maken van een speaker is. Maar, er zijn dus ook apparaten die het allebei kunnen.
Attenuators: cab sim / speakersimulatie
Er zijn ook reactive load attenuators met ingebouwde speakersimulatie. Dit soort attenuators heeft vaak een aansluiting voor koptelefoon. Ook kun je dankzij de ingebouwde speakersimulatie het signaal direct naar een audio interface en/of studiomonitors uitzenden. Er bestaan trouwens ook losse speakersimulators.
Let op
Zet een gitaar-speakertop nooit aan zonder een cabinet of loadbox aangesloten te hebben. Dit kan onherstelbare schade veroorzaken. Ga bij het instellen van je attenuator ook altijd van hoog volume naar laag volume om schade te voorkomen.
Veelgestelde vragen over attenuators
Wat is een attenuator?
Een attenuator is een apparaat dat het volume van je gitaargeluid kan verlagen, maar dan zonder de sound en hoeveelheid vervorming hiervan te veranderen. Het idee is dat het hetzelfde klinkt maar gewoon minder hard. Ideaal voor thuissituaties.
Hoe gebruik ik een attenuator?
Je gebruikt de meeste attenuators door ze tussen een versterker en speaker aan te sluiten. Op de attenuator regel je het volume. Je gitaartoon regel je nog steeds via de versterker, gitaar en effectpedalen.
Zijn er gitaarversterkers met ingebouwde attenuator?
Er zijn tegenwoordig best veel versterkers met ingebouwde attenuators. Sommige werken door het wattage te verlagen, meestal via een schakelaar op de versterker. Andere werken via een attenuator die het output-volume kan verlagen. Deze bedien je vaak met een draaiknop.
Welke attenuator moet ik kopen?
Het belangrijkste is dat je een attenuator koopt die het vermogen van je versterker aankan. Een 100 watt versterker bijvoorbeeld, werkt niet met een 50 watt attenuator (andersom wel).
